НДС — возврат НДС (нарушения по отчету Пирамида)

Вид спора: налоговые споры

Категория налогоплательщика: юридическое лицо

Вид налога: НДС

Министерством финансов Республики Казахстан (далее –уполномоченный орган) получена апелляционная жалоба Компании «А» на уведомление о результатах территориального Департамента государственных доходов (далее- налоговый орган) о сумме превышения НДС, относимого в зачет, над суммой начисленного налога, не подтвержденной к возврату, не подлежащей уплате в бюджет.

Как следует из материалов дела, налоговым органом проведена тематическая проверка Компании «А»  по вопросу правильности исчисления и своевременности уплаты налога на добавленную стоимость (НДС), подтверждения достоверности сумм НДС, предъявленных к возврату за период с 01.10.2017г. по 30.09.2021г., по результатам которой вынесено уведомление о сумме превышения НДС, относимого в зачет, над суммой начисленного налога, не подтвержденной к возврату, не подлежащей уплате в бюджет в размере 161 207,8 тыс.тенге.

Компания «А»,   не согласившись с выводами налогового органа, обратилось с апелляционной жалобой, в которой просит отменить решение налогового органа.  

Основание явилось предъявленное требование Компании «А» о возврате превышение НДС за период с 01.10.2017г. по 30.06.2018г. в сумме 161 207,9 тыс.тенге (декларация по НДС (ф.300.00) за 3 квартал 2021г.).

 Компания  «А» не согласна с выявленными нарушениями по результатам аналитического отчета «Пирамида» на сумму 54 580,3 тыс.тенге, в том числе по расхождениям на сумму 48 484,2 тыс.тенге, возникшим между датами выписки счетов-фактур и совершением облагаемого оборота, приходящиеся на разные налоговые периоды и НДС в сумме 6 096,8 тыс.тенге, отраженный поставщиками в обороте по реализации, которые в свою очередь, не отнесены в зачет Компанией  «А».

При этом, Компания «А» полагает, что при формировании аналитического отчета «Пирамида» должны учитываться отклонения возникшее между датой выписки счетов-фактур и датой совершения облагаемого оборота по НДС.

Кроме того, Компания «А» в жалобе указывает, что исходя из цели дальнейшего использования приобретенных товаров, работ, услуг имеет право относить/ не относить в зачет суммы НДС за полученные товары, работы и услуги.

В жалобе Компании «А» указано, что причина отказа в возврате НДС по 17 поставщикам на сумму 87 756,0 тыс.тенге указанная в подпункте 1) пункта 2.14. Акта проверки (применение Системы управления рисками по результатам аналитического отчета «Пирамида», в том числе и последующих уровней), указаны нарушения по 17 поставщикам начиная со второго уровня, то есть без нарушений на первом уровне аналитического отчета «Пирамида».

В связи с вышеизложенным, Компания «А» не согласна с результатами налоговой проверки по неподтверждению НДС к возврату в сумме 87 756,0 тыс.тенге. 

В жалобе указано, что в целях пункта 2 статьи 429 Налогового кодекса Компанией  «А»  впервые представлено требование о возврате превышения сумм НДС в налоговой отчетности за 1 квартал 2019г.

По результатам предыдущих налоговых проверок за период с 01.10.2017г. по 31.03.2020г. Компании  «А»  был возвращен НДС на сумму 654 313,5 тыс.тенге.

Компания  «А» в жалобе отмечает, что по состоянию на 22.12.2021г. (на момент начала обжалуемой налоговой проверки) превышение НДС на лицевом счете составляло сумму 466 992,9 тыс.тенге, при этом фактически заявлено требование на возврат НДС в сумме 161 207,8 тыс.тенге, то есть в установленном налоговым законодательством пределе.

Как утверждает Компания  «А», одна из причин отказа в возврате НДС на сумму 37 597,8 тыс.тенге, указанная в подпункте 3) пункта 2.14 Акта налоговой проверки, это отсутствие превышения на лицевом счете, которая по мнению Компании  «А», является необоснованной, так как Компанией  «А» представлено впервые.

Проверив доводы Компании «А», исследовав представленные налоговым органом материалы, уполномоченный орган пришел к следующим выводам.

По результатам налоговой проверки в соответствии с пунктом 12 статьи 152 Налогового кодекса не подтверждено к возврату превышение НДС в сумме 179 934,1 тыс.тенге по следующим основаниям:

54 580,3 тыс.тенге — по непосредственным поставщикам в связи с выявленными нарушениями по результатам анализа аналитического отчета «Пирамида»;

87 756,0 тыс.тенге — с наличием нарушений, выявленных в результате применения системы управления рисками (СУР);

37 597,8 тыс.тенге — по причине отсутствия на лицевом счете превышения НДС и по ранее возвращенной сумме НДС

В целях вынесения мотивированного решения в соответствии со статьей 186 Налогового кодекса от 25.12.207г. уполномоченным органом назначена тематическая проверка Компании «А» по вопросу правильности подтверждения достоверности сумм налога на добавленную стоимость предъявленных к возврату.

Проведена тематическая проверка Компании «А», по результатам которой составлен акт тематической проверки №37 (далее — акт тематической проверки №37).

Из акта тематической проверки №37 следует, что по результатам обжалуемой налоговой проверки №602 за период с 01.10.2017г. по 30.09.2021г., не подлежащая к возврату сумма превышения НДС определена в размере 161 207,8 тыс.тенге.

1.Относительно неподтверждения к возврату суммы превышения НДС по непосредственным поставщикам в связи с выявленными нарушениями по результатам анализа аналитического отчета «Пирамида»

Согласно статье 152 Налогового кодекса предусмотрены особенности проведения тематических проверок по подтверждению достоверности сумм превышения налога на добавленную стоимость.

В соответствии с пунктом 11 статьи 152 Налогового кодекса аналитическим отчетом «Пирамида» являются результаты контроля, осуществляемого налоговыми органами на основе изучения и анализа представленной налогоплательщиком (налоговым агентом) налоговой отчетности по НДС и (или) сведений информационных систем.

В соответствии с подпунктом 75) пункта 1 статьи 1 Налогового кодекса информационная система электронных счетов-фактур – информационная система уполномоченного органа, посредством которой осуществляются прием, обработка, регистрация, передача и хранение счетов-фактур, выписанных в электронной форме.

Приказом Первого заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан — Министра финансов Республики Казахстан от 22 апреля 2019 года №370 утверждены Правила выписки счета-фактуры в электронной форме в информационной системе электронных счетов-фактур и его формы.

Согласно подпункту 2) пункта 12 статьи 152 Налогового кодекса не производится возврат превышения НДС в пределах сумм, по которым на дату завершения тематической проверки по поставщикам проверяемого налогоплательщика выявлены нарушения по результатам анализа отчета «Пирамида». При этом указанные положения подпункта 2) пункта 12 статьи 152 Налогового кодекса не применяются в случае устранения нарушений, выявленных по результатам аналитического отчета «Пирамида», непосредственными поставщиками налогоплательщиков, имеющих право на применение упрощенного порядка возврата суммы превышения налога на добавленную стоимость.

Аналогичные положения закреплены подпунктом 2) пункта 14 Правил возврата превышения налога на добавленную стоимость, утвержденных Приказом Министра финансов Республики Казахстан от 19 марта 2018 года №391.

Из акта тематической проверки №37 следует, что не подлежит возврату сумма превышения НДС по непосредственным поставщикам, где установлены расхождения на сумму 55 162,2 тыс.тенге, при этом не подтвержденная к возврату сумма НДС составила 19 090,0 тыс.тенге (38 поставщиков), в том числе:

—  расхождение между датами выписки счетов-фактур и совершением облагаемого оборота, приходящиеся на разные налоговые периоды на сумму НДС 14 805,1 тыс.тенге (12 поставщиков);

—  расхождение между суммами НДС отраженными поставщиками в обороте по реализации и не отнесёнными в зачет Компанией «А» 428,6 тыс.тенге (4 поставщика);

— расхождение между суммами НДС по реализованным товарам, работам, услугам, отраженным в Декларациях по НДС (ф.300.00) и  НДС по выписанным счетам-фактурам не выявленные по результатам налоговой проверки от 28.02.2022г. №602 НДС в сумме 3 856,2 тыс.тенге (22 поставщика).

Таким образом, не подлежит возврату сумма превышения НДС по непосредственным поставщикам, где установлены расхождения на сумму 55 162,2 тыс.тенге, не подтвержденная к возврату сумма НДС составила 19 090,0 тыс.тенге по 38 поставщикам.

Таким образом, по результатам тематической проверки №37 не подлежит возврату сумма превышения НДС по вышеуказанным 38 непосредственным поставщикам в размере 19 090,0 тыс.тенге.

2. Относительно неподтверждения к возврату превышения НДС в связи с нарушениями, выявленными по результатам применения СУР

В соответствии со статьями 136, 137 Налогового кодекса и Правилами применения системы управления рисками (далее – Правил №118) утвержденными Приказом Министра Финансов РК №118 от 02.02.2018г. произведена оценка деятельности Компании «А»  с использованием критериев СУР по НДС.

Как указано в акте тематической проверки от 26.08.2022г. №37, по результатам оценки показателей деятельности с использованием критериев степени риска суммарный итог составляет 40 баллов, в том числе:

— коэффициент налоговой нагрузки налогоплательщика ниже среднеотраслевого значения КНН – 25 баллов;

—     наличие взаиморасчетов с взаимосвязанными сторонами – 5 баллов;

—  наличие одного из следующих фактов: учредителями являются физические лица-нерезиденты; в двенадцатимесячном периоде, предшествующем дате представления требования о возврате, численность работников составляет не более двух человек; отсутствует объекты обложения налогом на имущество, земельным налогом за налоговый период по указанным видам налогов, предшествующей дате представления требования о возврате – 10 баллов. Соответственно, Компания «А» подлежит отнесению к категории налогоплательщиков, находящихся в зоне риска.

При этом, пунктом 9 Правил №118 предусмотрено, что в отношении налогоплательщиков, отнесенных к категории налогоплательщиков, находящихся в зоне риска, за проверяемый налоговый период формируется аналитический отчет «Пирамида».

Согласно пункту 13 Правил №118 в случае выявления по результатам отчета «Пирамида» у поставщиков товаров, работ, услуг нарушений налогового законодательства, подтверждение достоверности суммы превышения НДС производится в пределах сумм, указанных в требовании о возврате НДС и (или) в налоговом заявлении, уменьшенных на суммы превышения НДС, приходящиеся на поставщиков товаров, работ, услуг, у которых установлены нарушения налогового законодательства, с учетом положений статьи 152 Налогового кодекса.

Подтверждение оставшейся суммы превышения НДС, производится по мере устранения поставщиками товаров, работ, услуг нарушений налогового законодательства в случае включения налогоплательщиком данной суммы в требование о возврате НДС в последующие налоговые периоды.

Таким образом, возврат превышения НДС производится в пределах предъявленных сумм, уменьшенных на суммы нарушения налогового законодательства и (или) на суммы возврата НДС, возвращенных в соответствии со статьей 434 Налогового кодекса.

В данном случае, по акту проверки выявлены расхождения у поставщиков последующих уровней, которые не отразили обороты по реализации в декларации по НДС за соответствующие периоды.

Как было отмечено ранее, в соответствии с Правилами №118, для проверки поставщиков, участвующих в процессе производства и обращения экспортируемых товаров, сформирован аналитический отчет «Пирамида» за период с 01.10.2017г. по 30.09.2021г., данные которого были использованы в ходе проверки.

В рассматриваемом случае, по результатам сформированного аналитического отчета «Пирамида» за проверяемый период по поставщикам различных уровней установлены нарушения налогового законодательства в части занижения суммы НДС по реализованным товарам, работам, услугам, отраженным в Декларациях по НДС (ф.300.00) с суммами НДС по выписанным счетам-фактурам.

Из акта тематической проверки №37 следует, что сумма НДС, не подлежащая возврату в связи с наличием нарушений, выявленных в результате применения системы управления рисками (СУР), составила 94 816,3 тыс.тенге по 57 поставщикам.

Таким образом, по результатам тематической проверки №37 сумма НДС, не подлежащая возврату в связи с наличием нарушений, выявленных в результате применения системы управления рисками (СУР) составила 94 816,3 тыс.тенге.

3. Относительно отказа в возврате сумм превышения НДС по причине отсутствия на лицевом счете превышения и по ранее возвращенной сумме НДС

Согласно данным декларации по НДС (ф.300.00) за 3 квартал 2021г. сумма превышения НДС, указанная в требовании о возврате НДС, составила 161 207,8 тыс.тенге, в том числе по следующим налоговым периодам:

— за 4 квартал 2017г. – 42 221,9 тыс.тенге;

— за 1 квартал 2018г.- 20 547,4 тыс.тенге;

— за 2 квартал 2018г. – 98 438,5 тыс.тенге.

При этом, Компанией «А» 03.12.2020г. представлена дополнительная декларация по НДС (ф.300.00) за 4 квартал 2017г., где указана сумма НДС к начислению в размере 486,1 тыс.тенге, а также по акту налоговой проверки №37 за 4 квартал 2017г. начисленная сумма НДС составила 5,8 тыс.тенге.

Соответственно, превышение НДС за 4 квартал 2017г., подлежащее отражению в приложении 9 к декларации по НДС (ф.300.00) за 3 квартал 2021г., определено в сумме 41 730,0 тыс.тенге (42 221,9-486,1-5,8), то есть  Компанией «А» излишне предъявлено к возврату превышение НДС в сумме 491,9 тыс.тенге.

Также в акте тематической проверки указано, что согласно акта проверки №602 за проверяемый период с 01.10.2017г. по 30.09.2021г. подтверждённая сумма НДС к возврату составила 691 425,1 тыс.тенге, в том числе 116 970,4 тыс.тенге по следующим налоговым периодам:

— за 4 квартал 2017г. – 40 095,4 тыс.тенге;

— за 1 квартал 2018г. – 13 275,3 тыс.тенге;

— за 2 квартал 2018г. – 63 599,7 тыс.тенге.

Следовательно, не подлежит возврату сумма превышения НДС в размере 116 970,4 тыс.тенге.

Относительно доводов Компании «А» в части выявленного факта вывоза товаров по ДТ №51814/221217/0000723 на сумму НДС в размере 21 799,2 тыс.тенге следует отметить, что неподтвержденное к возврату превышение НДС по акту налоговой проверки №602 определено без учета данной суммы.

Таким образом, по итогам тематической налоговой проверки подтверждены результаты проверки №602, соответственно, неподтверждение превышения НДС к возврату в сумме 161 207,8 тыс.тенге по результатам налоговой проверки является обоснованным.

По результатам Апелляционной комиссии, принято решение – оставить обжалуемое уведомление о результатах проверки без изменения, а жалобу без удовлетворения.

Государственный язык

Дау түрі: салық даулары

Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға

Салық түрі: ҚҚС

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі –уәкілетті орган) «А»компаниясының Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі — салық органы) есепке жатқызылатын ҚҚС бюджетке төлеуге жатпайтын қайтаруға расталмаған есептелген салық сомасынан асып кеткен сомасы туралы хабарламасына апелляциялық шағым алды.

Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, салық органы «А» компаниясына қосылған құн салығын (ҚҚС) есептеудің дұрыстығы және уақтылы төлеу, 2017ж.01.10. бастап 2021ж.30.09. дейінгі кезеңде қайтаруға ұсынылған ҚҚС сомаларының дұрыстығын растау мәселесі бойынша тақырыптық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша есепке жатқызылатын ҚҚС асып кету сомасы туралы хабарлама шығарылды, бюджетке төлеуге жатпайтын, қайтаруға расталмаған есептелген салық сомасынан 161 207,8 мың теңге мөлшерінде.

«А» компаниясы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.

Негіздеме «А» компаниясының қайтару туралы ұсынған талабы болып табылды 2017ж.01.10. бастап 2018ж.30.06. дейінгі кезеңде ҚҚС асып кетуі 2021ж. 3 тоқсанына 161 207,9 мың теңге сомасында (ҚҚС бойынша декларация (300.00-нысан)).

«А» компаниясы 54 580,3 мың теңге сомасына «Пирамида» Талдамалық есебінің нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтармен, оның ішінде шот-фактураларды жазып беру күндері мен салық салынатын айналымды жасау арасында туындаған 48 484,2 мың теңге сомасындағы алшақтықтар бойынша әртүрлі салық кезеңдеріне және 6 096,8 мың теңге сомасындағы ҚҚС-пен келіспейді, өз кезегінде «А» компаниясы есепке жатқызбаған сату бойынша айналымда өнім берушілер көрсеткен.

Бұл ретте, «А» компаниясы «Пирамида» талдамалық есебін қалыптастыру кезінде шот-фактураларды жазып беру күні мен ҚҚС бойынша салық салынатын айналымды жасау күні арасында туындаған ауытқулар ескерілуі тиіс деп санайды.

Бұдан басқа, «А» компаниясы шағымда сатып алынған тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді одан әрі пайдалану мақсатына сүйене отырып, алынған тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер үшін ҚҚС сомасын жатқызуға/ есепке жатқызбауға құқығы бар екенін көрсетеді.

«А» компаниясының шағымында 2.14-тармақтың 1) тармақшасында көрсетілген 87 756,0 мың теңге сомасына 17 өнім беруші бойынша ҚҚС қайтарудан бас тарту себебі көрсетілген. Тексеру актісі («Пирамида» Талдамалық есебінің, оның ішінде одан кейінгі деңгейлердің нәтижелері бойынша тәуекелдерді басқару жүйесін қолдану) екінші деңгейден бастап, яғни «Пирамида» Талдамалық есебінің бірінші деңгейінде бұзушылықтарсыз 17 өнім беруші бойынша бұзушылықтар көрсетілген.

Жоғарыда айтылғандарға байланысты «А» компаниясы 87 756,0 мың теңге сомасында қайтаруға ҚҚС растамау бойынша салықтық тексеру нәтижелерімен келіспейді.

Шағымда Салық Кодексінің 429-бабы 2-тармағының мақсатында «А» компаниясы алғаш рет 2019 жылғы 1 тоқсандағы салық есептілігінде ҚҚС сомасының асып кетуін қайтару туралы талап ұсынғаны көрсетілген.

Алдыңғы салықтық тексерулердің нәтижелері бойынша 2017ж.01.10. мен 2020ж.31.03. аралығында «А» компаниясына 654 313,5 мың теңге сомасына ҚҚС қайтарылды.

«А» компаниясы шағымда 2021ж.22.12. жағдай бойынша (шағым жасалып отырған салықтық тексеру басталған сәтте) дербес шоттағы ҚҚС-тың асып кетуі 466 992,9 мың теңге соманы құрағанын, бұл ретте ҚҚС-ты қайтаруға 161 207,8 мың теңге сомасында, яғни салық заңнамасында белгіленген шекте нақты талап қойылғанын атап өтті.

«А» компаниясы бекіткендей, салықтық тексеру актісінің 2.14-тармағының 3) тармақшасында көрсетілген 37 597,8 мың теңге сомасына ҚҚС қайтарудан бас тарту себептерінің бірі-бұл «А» компаниясының пікірі бойынша негізсіз болып табылатын дербес шотта асып кетудің болмауы, өйткені «А» компаниясы алғаш рет ұсынылды.

«А» компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.

Салық кодексінің 152-бабының 12-тармағына сәйкес салықтық тексеру нәтижелері бойынша қайтаруға мынадай негіздер бойынша 179 934,1 мың теңге сомасында ҚҚС асып кеткені расталмады:

54 580,3 мың теңге – «Пирамида» талдамалық есебін талдау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарға байланысты тікелей жеткізушілер бойынша;

87 756,0 мың теңге — тәуекелдерді басқару жүйесін (ТБЖ)қолдану нәтижесінде анықталған бұзушылықтардың болуымен;

37 597,8 мың теңге — дербес шотта ҚҚС асып кетпеу себебінен және бұрын қайтарылған ҚҚС сомасы бойынша

2017ж.25.12. Салық кодексінің 186-бабына сәйкес дәлелді шешім шығару мақсатында уәкілетті орган қайтаруға ұсынылған қосылған құн салығы сомаларының дұрыстығын растау мәселесі бойынша «А» компаниясына тақырыптық тексеру тағайындады.

«А» компаниясына тақырыптық тексеру жүргізілді, оның нәтижелері бойынша №37 тақырыптық тексеру актісі (бұдан әрі — №37 тақырыптық тексеру актісі) жасалды.

№ 37 тақырыптық тексеру актісінен 2017ж.01.10.мен 2021ж.30.09. аралығындағы кезеңде шағымданатын №602 салықтық тексеру нәтижелері бойынша қайтарылуға жатпайтын ҚҚС асып кету сомасы 161 207,8 мың теңге мөлшерінде айқындалғаны шығады.

  1. «Пирамида» талдамалық есебін талдау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарға байланысты тікелей жеткізушілер бойынша ҚҚС асып кету сомасын қайтаруға растамауға қатысты

Салық кодексінің 152-бабына сәйкес қосылған құн салығының асып кету сомасының дұрыстығын растау бойынша тақырыптық тексерулер жүргізу ерекшеліктері көзделген.

Салық кодексінің 152-бабының 11-тармағына сәйкес салық төлеуші (салық агенті) ұсынған ҚҚС бойынша салық есептілігін және (немесе) Ақпараттық жүйелер мәліметтерін зерделеу және талдау негізінде салық органдары жүзеге асыратын бақылау нәтижелері «Пирамида» талдамалық есебі болып табылады.

Салық кодексінің 1-бабы 1 – тармағының 75) тармақшасына сәйкес электрондық шот-фактуралардың ақпараттық жүйесі-электрондық нысанда жазылған шот-фактураларды қабылдау, өңдеу, тіркеу, беру және сақтау жүзеге асырылатын уәкілетті органның ақпараттық жүйесі.

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің бірінші орынбасары — Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2019 жылғы 22 сәуірдегі №370 бұйрығымен электрондық шот-фактуралардың ақпараттық жүйесінде электрондық нысанда шот-фактураны жазып беру Қағидалары және оның нысандары бекітілді.

Салық кодексінің 152 — бабы 12-тармағының 2) тармақшасына сәйкес тексерілетін салық төлеушінің өнім берушілері бойынша тақырыптық тексеру аяқталған күні «Пирамида» есебін талдау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған сомалар шегінде ҚҚС асып кетуін қайтару жүргізілмейді. Бұл ретте Салық кодексінің 152-бабы 12-тармағының 2) тармақшасының көрсетілген ережелері «Пирамида» Талдамалық есебінің нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтар қосылған құн салығының асып кету сомасын қайтарудың оңайлатылған тәртібін қолдануға құқығы бар салық төлеушілердің тікелей өнім берушілері жойған жағдайда қолданылмайды.

Осыған ұқсас ережелер Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 19 наурыздағы №391 бұйрығымен бекітілген қосылған құн салығының асып кетуін қайтару қағидаларының 14-тармағының 2) тармақшасымен бекітілген.

№ 37 тақырыптық тексеру актісінен 55 162,2 мың теңге сомасына алшақтықтар белгіленген тікелей жеткізушілер бойынша ҚҚС асып кету сомасы қайтарылуға жатпайды, бұл ретте қайтаруға расталмаған ҚҚС сомасы 19 090,0 мың теңгені (38 жеткізуші) құрады, оның ішінде:

-14 805,1 мың теңге (12 өнім беруші)ҚҚС сомасына әр түрлі салық кезеңдеріне келетін шот-фактураларды жазып беру күндері мен салық салынатын айналымды жасау арасындағы алшақтық;

— сату бойынша айналымда көрсетілген және «А» компаниясы есепке жатқызбаған ҚҚС сомалары арасындағы алшақтық 428,6 мың теңге (4 өнім беруші);

— 28.02.2022 ж. №602 ҚҚС бойынша 3 856,2 мың теңге сомасында (22 өнім беруші) жазып берілген шот-фактуралар бойынша ҚҚС (300.00-нысан) бойынша декларацияларда көрсетілген сатылған тауарлар, жұмыстар, қызметтер бойынша ҚҚС сомалары арасындағы алшақтық.

Осылайша, 55 162,2 мың теңге сомасына сәйкессіздіктер анықталған тікелей жеткізушілер бойынша ҚҚС асып кеткен сома қайтарылуға жатпайды, қайтаруға расталмаған ҚҚС сомасы 38 жеткізуші бойынша 19 090,0 мың теңгені құрады.

Осылайша, № 37 тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша жоғарыда көрсетілген 38 тікелей өнім беруші бойынша 19 090,0 мың теңге мөлшерінде ҚҚС асып кеткен сома қайтаруға жатпайды.

2. ТБЖ қолдану нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарға байланысты ҚҚС асып кетуін қайтаруға растамауға қатысты

Салық кодексінің 136, 137-баптарына және ҚР Қаржы министрінің 2018ж.02.02. №118 бұйрығымен бекітілген тәуекелдерді басқару жүйесін қолдану қағидаларына (бұдан әрі – №118 қағидалар) сәйкес ҚҚС бойынша ТБЖ критерийлерін пайдалана отырып, «А» компаниясының қызметіне бағалау жүргізілді.

2022ж.26.08. №37 тақырыптық тексеру актісінде көрсетілгендей, тәуекел дәрежесі критерийлерін пайдалана отырып, қызмет көрсеткіштерін бағалау нәтижелері бойынша жиынтық қорытынды 40 баллды құрайды, оның ішінде:

— салық төлеушінің салық жүктемесінің коэффициенті КНН орташа салалық мәнінен төмен-25 балл;

— өзара байланысты тараптармен өзара есеп айырысулардың болуы-5 балл;

— мынадай фактілердің біреуінің болуы: құрылтайшылар резидент емес жеке тұлғалар болып табылады; қайтару туралы талап берілген күннің алдындағы он екі айлық кезеңде қызметкерлердің саны екі адамнан аспайды; қайтару туралы талап берілген күннің алдындағы салықтардың көрсетілген түрлері бойынша мүлік салығын, салық кезеңі үшін жер салығын салу объектілері жоқ – 10 балл. Тиісінше, «А» компаниясы тәуекел аймағындағы салық төлеушілер санатына жатқызылуға тиіс.

Бұл ретте, № 118 Қағидалардың 9-тармағында тәуекел аймағындағы салық төлеушілер санатына жатқызылған салық төлеушілерге қатысты тексерілетін салық кезеңі үшін «Пирамида» талдамалық есебі қалыптастырылатыны көзделген.

№118 Қағидалардың 13-тармағына сәйкес тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді берушілерде «Пирамида» есебінің нәтижелері бойынша салық заңнамасын бұзушылықтар анықталған жағдайда, ҚҚС асып кету сомасының дұрыстығын растау ҚҚС қайтару туралы талапта және (немесе) салық өтінішінде көрсетілген, тауарларды берушілерге тиесілі ҚҚС асып кету сомасына азайтылған сомалар шегінде жүргізіледі, Салық кодексінің 152-бабының ережелерін ескере отырып, салық заңнамасын бұзушылықтар анықталған жұмыстарды, қызметтерді көрсету.

ҚҚС асып кетуінің қалған сомасын растау тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді берушілер салық төлеуші осы соманы кейінгі салық кезеңдерінде ҚҚС қайтару туралы талапқа енгізген жағдайда салық заңнамасын бұзушылықтарды жойуына қарай жүргізіледі.

Осылайша, ҚҚС асып кетуін қайтару салық заңнамасын бұзу сомасына және (немесе) Салық кодексінің 434-бабына сәйкес қайтарылған ҚҚС қайтару сомасына азайтылған ұсынылған сомалар шегінде жүргізіледі.

Бұл жағдайда тексеру актісі бойынша тиісті кезеңдер үшін ҚҚС бойынша декларацияда өткізу бойынша айналымдарды көрсетпеген кейінгі деңгейдегі жеткізушілерде сәйкессіздіктер анықталды.

Жоғарыда атап өтілгендей, №118 Ережеге сәйкес экспортталатын тауарларды өндіру және айналым процесіне қатысатын жеткізушілерді тексеру үшін 2017ж.21.10. бастап 2021ж.30.09. дейінгі кезеңге арналған «Пирамида» талдамалық есебі қалыптастырылды, оның деректері тексеру барысында пайдаланылды.

Қарастырылып отырған жағдайда, әртүрлі деңгейдегі жеткізушілер бойынша тексерілетін кезең үшін «Пирамида» қалыптастырылған Талдамалық есебінің нәтижелері бойынша ҚҚС бойынша декларацияларда көрсетілген сатылған тауарлар, жұмыстар, қызметтер бойынша ҚҚС сомасын төмендету бөлігінде салық заңнамасын бұзушылықтар анықталды (300.00-нысан), жазып берілген шот-фактуралар бойынша ҚҚС сомалары бар.

№ 37 тақырыптық тексеру актісінен тәуекелдерді басқару жүйесін (ТБЖ) қолдану нәтижесінде анықталған бұзушылықтардың болуына байланысты қайтарылуға жатпайтын ҚҚС сомасы 57 өнім беруші бойынша 94 816,3 мың теңгені құрағаны шығады.

Осылайша, № 37 тақырыптық тексеру нәтижелері бойынша тәуекелдерді басқару жүйесін (ТБЖ) қолдану нәтижесінде анықталған бұзушылықтардың болуына байланысты қайтарылуға жатпайтын ҚҚС сомасы 94 816,3 мың теңгені құрады.

3. Дербес шотта асып кету себебінен ҚҚС асып кету сомасын қайтарудан бас тартуға қатысты және бұрын қайтарылған ҚҚС сомасы бойынша

2021 жылғы 3 тоқсандағы ҚҚС бойынша декларацияның деректеріне сәйкес (300.00-нысан) ҚҚС қайтару туралы талапта көрсетілген ҚҚС асып кету сомасы 161 207,8 мың теңгені құрады, оның ішінде келесі салық кезеңдері бойынша:

— 2017 жылғы 4 тоқсанда-42 221,9 мың теңге;

— 2018 жылдың 1 тоқсанында — 20 547,4 мың теңге;

— 2018 жылдың 2 тоқсанында-98 438,5 мың теңге.

Бұл ретте, «А» компаниясы 2020ж.03.12. ҚҚС бойынша қосымша декларацияны (300.00-нысан) 2017 ж. 4 тоқсанына ұсынды, онда 486,1 мың теңге мөлшерінде есептеуге ҚҚС сомасы, сондай-ақ 2017 ж.  4 тоқсанында №37 салықтық тексеру актісі бойынша есептелген ҚҚС сомасы 5,8 мың теңгені құрады.

Тиісінше, 2021 жылғы 3 тоқсандағы ҚҚС бойынша декларацияға 9-қосымшада көрсетілуге жататын 2017 жылғы 4-тоқсандағы ҚҚС асып кетуі (300.00-нысан) 41 730,0 мың теңге сомасында айқындалды (42 221,9-486,1-5,8), яғни «А» компаниясы ҚҚС-тан асып кетуді қайтаруға қажетсіз ұсынды 491,9 мың теңге сомасында.

Сондай-ақ, тақырыптық тексеру актісінде тексерілетін кезеңде №602 тексеру актісіне сәйкес 2017ж.01.10. бастап 2021ж.30.09. дейін қайтаруға ҚҚС расталған сомасы 691 425,1 мың теңгені, оның ішінде келесі салық кезеңдері бойынша 116 970,4 мың теңгені құрағаны көрсетілген:

— 2017 жылғы 4 тоқсанда-40 095,4 мың теңге;

— 2018 жылдың 1 тоқсанында — 13 275,3 мың теңге;

— 2018 жылдың 2 тоқсанында – 63 599,7 мың теңге.

Демек, 116 970,4 мың теңге мөлшерінде ҚҚС асып кеткен сома қайтаруға жатпайды.

ДТ №51814/221217/0000723 бойынша 21 799,2 мың теңге мөлшерінде ҚҚС сомасына тауарларды әкетудің анықталған фактісі бөлігінде «А» компаниясының дәлелдеріне қатысты, қайтаруға расталмаған №602 салықтық тексеру актісі бойынша ҚҚС асып кетуі осы соманы есепке алмай анықталғанын атап өткен жөн.

Осылайша, тақырыптық салықтық тексерудің қорытындысы бойынша №602 тексеру нәтижелері расталды, тиісінше салықтық тексерудің нәтижелері бойынша 161 207,8 мың теңге сомасында қайтаруға ҚҚС асып кеткенін растамау негізді болып табылады.

Апелляциялық комиссияның нәтижелері бойынша тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырмай қалдыру туралы шешім қабылданды.

Автор: Madina Kuatbekova