ИПН, имущественный доход при реализации залогового имущества

1. Вид спора: налоговые споры

2. Категория налогоплательщика: физическое лицо

3. Вид налога: ИПН (имущественный доход)

Министерство финансов Республики Казахстан (далее-Министерство), получена апелляционная жалоба физического лица «С» (далее – гр.«С») на уведомление о результатах проверки  территориального департамента государственных доходов (далее- налоговый орган) о начислении индивидуального подоходного налога с доходов, не облагаемых у источника выплаты (ИПН) в сумме 100 601,9 тыс.тенге и пени 11 927,5 тыс.тенге.

Гр.«С» не согласен с данным уведомлением о результатах проверки и приводит в жалобе следующие доводы.

Имущественный доход гр.«С» не был получен, так как реализованное имущество являлось залоговым обеспечением по обязательствам перед банком  по генеральному кредитному соглашению от 27.11.2012г. Также отмечает, что решением суда от 18.05.2018г. на данные объекты недвижимости было обращено взыскание, реализация произведена 05.12.2018г. на основании постановления частного судебного исполнителя от 13.11.2018г.

В жалобе указано, что в отношении гр.«С» управлением государственных доходов (далее — УГД) вынесены уведомления об устранении нарушений, выявленных органами государственных доходов по результатам камерального контроля от 24.06.2020г. на сумму нарушения 5 383,8 тыс.тг. и от 12.08.2020г. на сумму нарушения 95 269,1 тыс.тг., на которые в соответствии с пунктом 2 статьи 96 Налогового кодекса представлено пояснение от 23.10.2020г. о несогласии с указанными в уведомлениях нарушениями. Кроме того, было выставлено уведомление об устранении нарушений, выявленных органами государственных доходов по результатам камерального контроля от 06.10.2020г., в котором указывается, что на основании данных уполномоченного органа установлен факт реализации гр.«С» недвижимого имущества, и им не представлена декларация по индивидуальному подоходному налогу. На данное уведомление согласно вышеуказанной статьи Налогового кодекса 23.10.2020г. гр.«С» было представлено пояснение с обоснованием доводов о том, что доход от прироста стоимости реализованного имущества не был получен так как все денежные средства от реализации были направлены в счет оплаты задолженности перед взыскателем. При этом, УГД вынесено решение от 02.11.2020г. о признании уведомления об устранении нарушений, выявленных органами государственных доходов по результатам камерального контроля, неисполненным.

В жалобе отмечено, что из определения суда от 28.05.2021г. указанное уведомление от 06.10.2020г. исполнено гр.«С» путем подачи пояснения. В связи с чем, усматривается отсутствие оснований для назначения налоговой проверки.

На основании изложенного, гр. «С» просит признать вынесенное уведомление о результатах проверки незаконным и отменить.

Из акта налоговой проверки следует, что гр. «С». в нарушение подпункта 6) пункта 1 статьи 330 Налогового кодекса и подпункта пункта 2 статьи 331 Налогового кодекса за 2019г. не исчислен ИПН с имущественного дохода, полученного при реализации следующего недвижимого имущества:

— нежилое помещение, с общей площадью 1799,9 кв.м с правом частной собственности на долю земельного участка площадью 0,0441 га, общая площадь земельного участка 0,2848 га;

— нежилое помещение, с общей площадью 731,2 кв.м с правом частной собственности на долю земельного участка площадью 0,035 га, общая площадь земельного участка 0,5667 га;

— нежилое помещение, с общей площадью 627,5 кв.м с правом частной собственности на долю земельного участка площадью 0,0169 га, общая площадь земельного участка 0,8663 га;

— нежилое помещение, с общей площадью 86,3 кв.м с правом частной собственности на долю земельного участка лощадью 0,0102 га, общая площадь земельного участка 0,1572 га.

Проверив доводы налогоплательщика, исследовав представленные налоговым органом материалы, уполномоченный орган пришел к следующим выводам.

Согласно пункту 1 статьи 188 Гражданского кодекса Республики Казахстан (далее — Гражданский кодекс) право собственности есть признаваемое и охраняемое законодательными актами право субъекта по своему усмотрению владеть, пользоваться и распоряжаться принадлежащим ему имуществом. При этом, пунктом 3 статьи 188 Гражданского кодекса предусмотрено, что собственник вправе по своему усмотрению совершать в отношении принадлежащего ему имущества любые действия, в том числе отчуждать это имущество в собственность другим лицам, передавать им, оставаясь собственником, свои правомочия по владению, пользованию и распоряжению имуществом, отдавать имущество в залог и обременять его другими способами, распоряжаться им иным образом.

Также следует отметить, что в соответствии с пунктом 2 статьи 118 Гражданского кодекса права (обременения прав) на недвижимое имущество возникают, изменяются и прекращаются с момента государственной регистрации, если иное не установлено Гражданским кодексом и Законом Республики Казахстан «О государственной регистрации прав на недвижимое имущество».

Согласно пункту 1 статьи 249 Гражданского кодекса право собственности прекращается при отчуждении собственником своего имущества другим лицам, отказе собственника от права собственности, гибели или уничтожения имущества и утрате права собственности на имущество в иных случаях, предусмотренных законодательными актами.

При этом, пунктом 2 данной статьи Гражданского кодекса определено, что принудительное отчуждение у собственника имущества не допускается, кроме случаев, предусмотренных подпунктами 1) – 8).  

Таким образом, право собственности – это право субъекта владеть, пользоваться и распоряжаться своим имуществом по своему усмотрению, в том числе отчуждать, передавать, отдавать в залог и т.п. При этом, права (обременения прав) на недвижимое имущество возникают, изменяются и прекращаются с момента государственной регистрации.

Согласно пункту 1 статьи 299 Гражданского кодекса залогом признается такой способ обеспечения исполнения обязательства, в силу которого кредитор (залогодержатель) имеет право, в случае неисполнения должником обеспеченного залогом обязательства, получить удовлетворение из стоимости заложенного имущества преимущественно перед другими кредиторами лица, которому принадлежит это имущество (залогодатель), за изъятиями, установленными Гражданским кодексом.

Необходимо указать, что пунктом 1 статьи 302 Гражданского кодекса предусмотрено, если иное не предусмотрено договором или законодательными актами, залог обеспечивает требование в том его объеме, какой оно имеет к моменту фактического удовлетворения, включая вознаграждение (интерес), возмещение убытков, причиненных просрочкой исполнения, неустойку (штраф, пеню), необходимые издержки по содержанию заложенного имущества, а также возмещение расходов по взысканию.

Таким образом, залог является одним из способов обеспечения обязательства, в силу которого залогодержатель, в случае неисполнения обязательства, имеет право получить удовлетворение из стоимости такого имущества. При этом, залог обеспечивает требование в том объеме, какой оно имеет к моменту фактического удовлетворения, включая все расходы и убытки, понесенные залогодержателем в связи с просрочкой исполнения обязательства.

В рассматриваемом случае, гр.«С» на основании 4 договоров купли-продажи от 14.03.2014г. приобретено нижеследующее недвижимое имущество на общую сумму 248 847,5 тыс.тенге:

— нежилое помещение, с общей площадью 1799,9 кв.м с правом частной собственности на долю земельного участка площадью 0,0441 га, общая площадь земельного участка 0,2848 га;

— нежилое помещение, с общей площадью 731,2 кв.м с правом частной собственности на долю земельного участка площадью 0,035 га, общая площадь земельного участка 0,5667 га;

— нежилое помещение, с общей площадью 627,5 кв.м с правом частной собственности на долю земельного участка площадью 0,0169 га, общая площадь земельного участка 0,8663 га;

— нежилое помещение, с общей площадью 86,3 кв.м с правом частной собственности на долю земельного участка площадью 0,0102 га, общая площадь земельного участка 0,1572 га.

Следует указать, что гр. «С» вышеуказанное недвижимое имущество было зарегистрировано в органах юстиции 17.03.2014г., соответственно, с указанной даты возникает право собственности на данные имущества. При этом, согласно данным договоров купли – продажи данное имущество на момент заключения вышеуказанных договоров имущества находилось в качестве залогового обеспечения по генеральным кредитным соглашениям от 27.11.2012г. и от 10.09.2013г., заключенным между  компаниями-продавцами и банком.  

Решением суда от 18.05.2018г. на вышеуказанное залоговое недвижимое имущество, принадлежавшего гр.«С» на праве собственности, обращено взыскание в пользу банка в целях погашения задолженности по генеральным кредитным соглашениям от 27.11.2012г. и 10.09.2013г.

При этом, в решении суда от 25.09.2018г. указано, что договоры, в том числе договоры залогов заключены без какого-либо принуждения, условия соглашения определены сторонами, и соглашения принято взаимно, о чем свидетельствует подписи сторон.

Из постановления о передаче имущества от 07.12.2018г. частного судебного исполнителя исполнительного округа в рамках исполнения исполнительного документа, выданного судом от 25.09.2018г. об обращении взыскания на имущество, принадлежащее гр.«С».,  следует, что согласно протокола об итогах электронного аукциона от 05.12.2018г. торги состоялись, данные объекты недвижимости переданы в собственность банка, сумма реализации составила 1 255 376,3 тыс.тенге.

Необходимо отметить, что согласно подпункту 1) пункта 1 статьи 330 Налогового кодекса к имущественному доходу физического лица, подлежащему налогообложению, относится в том числе доход от прироста стоимости при реализации физическим лицом имущества в Республике Казахстан, указанного в статье 331 Налогового кодекса.

В соответствии со статьей 331 Налогового кодекса доход от прироста стоимости возникает при реализации физическим лицом недвижимого имущества, предусмотренного подпунктами 1) – 4) и 6) пункта 1 данной статьи Налогового кодекса

Пунктом 2 статьи 331 Налогового кодекса предусмотрено, что доходом от прироста стоимости при реализации имущества, указанного в подпунктах 1) — 7) пункта 1 настоящей статьи, является положительная разница между ценой (стоимостью) реализации имущества и ценой (стоимостью) его приобретения.

Как указано выше, гр.«С»  на основании 4 договоров купли-продажи  от 14.03.2014г. приобретено вышеуказанное недвижимое имущество на общую сумму 248 847,5 тыс.тенге и зарегистрировано право собственности в органах юстиции 17.03.2014г.

Согласно протокола об итогах электронного аукциона от 05.12.2018г. сумма реализации вышеуказанного имущества составила 1 255 376,3 тыс.тенге. При этом, на основании постановления о передаче имущества от 07.12.2018г. частного судебного в рамках исполнения исполнительного документа, данные объекты недвижимости переданы банку.

Согласно сведениям АО «Государственная корпорация «Правительство для граждан» прекращение права (обременения прав) за гр. «С» на указанное недвижимое имущество зарегистрировано 04.05.2019г.

Следовательно, от реализации вышеуказанного недвижимого имущества гр.«С» был получен имущественный доход за 2019г. в виде положительной разницы между ценой (стоимостью) реализации имущества и ценой (стоимостью) его приобретения в сумме 1 006 528,8 тыс.тенге (1 255 376,3-248 847,5).

С учетом вычетов в сумме 510,0 тыс.тенге, предусмотренных пунктом 1 статьи 346 Налогового кодекса, по результатам налоговой проверки налогооблагаемый доход определен в сумме 1 006 018,8 тыс.тенге (1 006 528,8 — 510,0) и начислен ИПН в сумме 100 601,9 тыс.тенге.

Таким образом, начисление ИПН в сумме 100 601,9 тыс.тенге по результатам налоговой проверки является обоснованным.

Относительно доводов гр.«С» в части исполнения уведомлений о результатах камерального контроля, направленных УГД в его адрес, а также решений о признании указанных уведомлений неисполненными следует отметить.

Согласно статье 187 Налогового кодекса налогоплательщик и налоговый агент имеет право обжаловать действия (бездействие) должностных налоговых органов вышестоящему налоговому органу или в суд.

В рассматриваемом случае, гр.«С» уведомления о результатах камерального контроля УГД от 24.06.2020г., от 12.08.2020г., а также решения данного налогового органа от 19.08.2020г. были обжалованы в территориальном департаменте государственных доходов.

По результатам рассмотрения жалобы департаментом государственных доходов действия УГД по вопросу обеспечения исполнения вышеуказанных уведомлений приняты в соответствии с действующим законодательством и признаны правомерными.

Определением суда от 28.05.2021г. производство по гражданскому делу по заявлению гр.«С» к УГД о признании незаконными и отмене уведомлений о результатах камерального контроля, а также решения о признании указанных уведомлений неисполненными прекращено.

В соответствии со статьей 73 Административного процедурно — процессуального кодекса Республики Казахстан в адрес гр. «С»  направлено предварительное решение, на которое участник административной процедуры при заслушивании предоставил устное возражение. Доводы, изложенные в возражении, рассмотрены при вынесении решения.

По результатам заседания Апелляционной комиссии, принято решение – оставить обжалуемое уведомление о результатах проверки без изменения, а жалобу без удовлетворения.  

(Государственный язык)

1. Даудың түрі: салық даулары

2. Салық төлеушінің санаты: жеке тұлға

3. Салық түрі: ЖТС (мүліктік кіріс)

Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі (бұдан әрі – Министрлік), «С» жеке тұлғаның апелляциялық шағымы (бұдан әрі — азамат «С») аумақтық мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі — салық органы) төлем көзінен (ЖТС) салық салынбайтын табыстардан 100 601,9 мың теңге сомасында жеке табыс салығын және 11 927,5 мың теңге өсімпұл есептеу туралы тексеру нәтижелері туралы хабарламаға.

Азамат «С» тексеру нәтижелері туралы осы хабарламамен келіспейді және шағымда мынадай дәлелдер келтіреді.

Мүліктік табыс «С» азаматтан алынған жоқ, өйткені сатылған мүлік 2012ж.27.11. бас кредиттік келісім бойынша банк алдындағы міндеттемелер бойынша кепілмен қамтамасыз ету болып табылды, сондай-ақ соттың 2018ж.18.05. шешімімен аталған жылжымайтын мүлік объектілері өндіріп алынды, іске асыру жеке сот орындаушысының 2018ж.13.11. қаулысы негізінде 2018ж.05.12. жүргізілді.

Шағымда «С» азаматқа қатысты айтылған Мемлекеттік кірістер басқармасымен (бұдан әрі — МКБ) 2020ж.24.06. камералдық бақылау нәтижелері бойынша Мемлекеттік кірістер органдарымен анықталған бұзушылықтарды жою туралы хабарлама 5 383,8 мың теңгеге шығарылды және 2020ж.12.08. 95 269,1 мың теңге бұзушылық сомасына салық кодексінің 96-бабының 2-тармағына сәйкес хабарламаларда көрсетілген бұзушылықтармен келіспейтіні туралы 2020ж.23.10. түсініктеме табыс етілген. Бұдан басқа, 2020ж.06.10. камералдық бақылау нәтижелері бойынша Мемлекеттік кірістер органдары анықтаған бұзушылықтарды жою туралы хабарлама жіберілді, онда уәкілетті органның деректері негізінде іске асыру фактісі анықталғаны және жеке табыс салығы бойынша декларация «С» азаматымен тапсырылмағаны көрсетілген. Осы хабарламаға салық кодексінің жоғарыда көрсетілген бабына сәйкес 2020ж.23.10. «С» азаматы түсіндірмесі сатылған мүлік құнының өсімінен түскен табыс алынбағандығы туралы дәлелдерді негіздей отырып ұсынылды, өйткені сатудан түскен барлық ақша қаражаты өндіріп алушы алдындағы берешекті төлеу есебіне жіберілді.

Бұл ретте, МКБ камералдық бақылау нәтижелері бойынша Мемлекеттік кірістер органдары анықтаған бұзушылықтарды жою туралы хабарламаны орындалмаған деп тану туралы 2020ж.02.11. шешім шығарды.

Шағымда, 2021ж.28.05. сот ұйғарымынан көрсетілген хабарлама 2020ж.06.10. «С» азаматтың түсініктеме беру арқылы орындалды. Осыған байланысты салықтық тексеруді тағайындау үшін негіздердің жоқтығы байқалуда.

Баяндалғанның негізінде, азамат «С» тексеру нәтижелері туралы шығарылған хабарламаны заңсыз деп тануды және оның күшін жоюды сұрайды.

Салықтық тексеру актісінен азамат «С» салық кодексінің 330-бабы 1-тармағының 6) тармақшасын және 2019 жылғы Салық кодексінің 331-бабы 2-тармағының 2) тармақшасын бұза отырып, келесі жылжымайтын мүлікті өткізу кезінде алынған мүліктік табыстан ЖТС есептелмеген:

— ауданы 0,0441 га жер учаскесінің үлесіне жеке меншік құқығымен жалпы ауданы 1799,9 ш. м. тұрғын емес үй-жай, жер учаскесінің жалпы ауданы 0,2848 га;

— ауданы 0,035 га жер учаскесінің үлесіне жеке меншік құқығымен жалпы ауданы 731,2 ш. м. тұрғын емес үй-жай, жер учаскесінің жалпы ауданы 0,5667 га;

— ауданы 0,0169 га жер учаскесінің үлесіне жеке меншік құқығымен жалпы ауданы 627,5 ш. м. тұрғын емес үй-жай, жер учаскесінің жалпы ауданы 0,8663 га;

— ауданы 0,0102 га жер учаскесінің үлесіне жеке меншік құқығымен жалпы ауданы 86,3 ш. м. тұрғын емес үй-жай, жер учаскесінің жалпы ауданы 0,1572 га.

Салық төлеушінің дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган келесі қорытындыға келді.

Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (бұдан әрі — Азаматтық кодекс) 188-бабының 1-тармағына сәйкес субъектінің меншік құқығы өзіне тиесілі мүлікті өз қалауы бойынша иеленуге, пайдалануға және оған билік етуге заң актілерімен танылатын және қорғалатын құқығы болып табылады.

Бұл ретте, Азаматтық кодекстің 188-бабының 3-тармағында меншік иесінің өзіне тиесілі мүлікке қатысты өз қалауы бойынша кез келген іс-әрекет жасауға, оның ішінде бұл мүлікті басқа тұлғалардың меншігіне беріп, иеліктен шығаруға, меншік иесі болып қала отырып, оларға мүлікті иелену, пайдалану және оған билік ету жөніндегі өз құқықтарын беруге, мүлікті кепілге беруге және оған басқа да тәсілдермен ауыртпалық салуға, оларға өзгеше түрде билік етуге құқығы.

Сондай-ақ, Азаматтық Кодекстің 118-бабының 2-тармағына сәйкес, егер Азаматтық кодексте және «Жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы» Қазақстан Республикасының Заңында өзгеше белгіленбесе, жылжымайтын мүлікке құқықтар (құқықтар ауыртпалықтары) мемлекеттік тіркелген кезден бастап туындайтынын, өзгеретінін және тоқтатылатынын атап өткен жөн.

Азаматтық кодекстің 249-бабының 1-тармағына сәйкес меншік құқығы меншік иесі өз мүлкін басқа адамдарға иеліктен айырған, меншік иесі меншік құқығынан бас тартқан, мүлік жойылған немесе жойылған және заң актілерінде көзделген өзге де жағдайларда мүлікке меншік құқығынан айырылған кезде тоқтатылады.

Бұл ретте, Азаматтық кодекстің осы бабының 2-тармағында 1) – 8) тармақшаларда көзделген жағдайларды қоспағанда, мүлікті меншік иесінен мәжбүрлеп иеліктен шығаруға жол берілмейді деп айқындалған.

Осылайша, меншік құқығы-бұл субъектінің өз мүлкін өз қалауы бойынша иелену, пайдалану және билік ету, оның ішінде иеліктен шығару, беру, кепілге беру және т.б. құқығы.

Бұл ретте, жылжымайтын мүлікке құқықтар (құқықтар ауыртпалықтары) мемлекеттік тіркелген кезден бастап туындайды, өзгереді және тоқтатылады.

Азаматтық кодекстің 299-бабының 1-тармағына сәйкес міндеттеменің орындалуын қамтамасыз етудің борышкер кепілмен қамтамасыз етілген міндеттемені орындамаған жағдайда, осы мүлік тиесілі адамның (кепіл берушінің) басқа кредиторларының алдында Азаматтық кодексте белгіленген алып тастауларды қоспағанда, кепілге салынған мүлік құнынан басым түрде қанағаттандырылуға құқығы бар осындай тәсілі кепіл деп танылады.

Азаматтық Кодекстің 302-бабының 1-тармағында, егер шартта немесе заң актілерінде өзгеше көзделмесе, кепіл талапты, сыйақыны (мүддені), орындау мерзімін өткізіп алудан келтірілген залалдарды өтеуді, тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды), кепілге салынған мүлікті ұстап-тұту жөніндегі қажетті шығындарды, сондай-ақ өндіріп алу жөніндегі шығыстарды өтеуді қоса алғанда, оның нақты қанағаттандырылған кезге қарай қандай көлемде көзделгенін көрсету қажет.

Осылайша, кепіл міндеттемені қамтамасыз ету тәсілдерінің бірі болып табылады, соған байланысты кепіл ұстаушы міндеттеме орындалмаған жағдайда осындай мүліктің құнынан қанағаттануға құқылы. Бұл ретте, кепіл талапты міндеттемені орындаудың мерзімін өткізіп алуға байланысты кепіл ұстаушы шеккен барлық шығыстар мен залалдарды қоса алғанда, оның нақты қанағаттандырылған кезге қарай қандай көлемде болса, сондай көлемде қамтамасыз етеді.

Қаралып отырған жағдайда, азамат «С» 2014ж.14.03. 4 шарты негізінде сатып алу — сату жалпы сомасы 248 847,5 мың теңгеге төмендегі жылжымайтын мүлік сатып алынды:

— ауданы 0,0441 га жер учаскесінің үлесіне жеке меншік құқығымен жалпы ауданы 1799,9 ш. м. тұрғын емес үй-жай, жер учаскесінің жалпы ауданы 0,2848 га;

— ауданы 0,035 га жер учаскесінің үлесіне жеке меншік құқығымен жалпы ауданы 731,2 ш. м. тұрғын емес үй-жай, жер учаскесінің жалпы ауданы 0,5667 га;

— ауданы 0,0169 га жер учаскесінің үлесіне жеке меншік құқығымен жалпы ауданы 627,5 ш. м. тұрғын емес үй-жай, жер учаскесінің жалпы ауданы 0,8663 га;

— ауданы 0,0102 га жер учаскесінің үлесіне жеке меншік құқығымен жалпы ауданы 86,3 ш. м. тұрғын емес үй-жай, жер учаскесінің жалпы ауданы 0,1572 га.

Азамат «С» жоғарыда көрсетілген жылжымайтын мүлік әділет органдарында 2014ж.17.03. тіркелгенін және осы мүлікке меншік құқығы көрсетілген күннен бастап туындайтынын айтып өту қажет.

Бұл ретте, сатып алу – сату шарттарының деректеріне сәйкес аталған мүлік шарттарын жасасу кезінде сатушы компаниялар мен банк арасында жасалған 2012ж.27.11. және 2013ж.10.09 бас кредиттік келісімдер бойынша кепілдік қамтамасыз ету ретінде болған.

Соттың 2018ж.18.05. шешімімен жоғарыда аталған тиесілі кепіл заттық жылжымайтын мүлікке «С» азаматқа меншік құқығында 2012ж.27.11. және 2013ж.10.09. бас кредиттік келісімдер бойынша берешекті өтеу мақсатында «Цесна Банк» АҚ пайдасына өндіріп алынды.

Бұл ретте, 2018ж.25.09. сот шешімінде шарттар, оның ішінде кепіл шарттары қандай да бір мәжбүрлеусіз жасалғаны, келісімнің шарттарын тараптар айқындағаны және келісімдер өзара қабылданғаны көрсетілген, бұл туралы тараптардың қолдары куәландырады.

2018ж.07.12 атқарушылық округтің жеке сот орындаушысының мүлікті беру туралы қаулысынан 2018ж.25.09. сот берген «С» азаматқа тиесілі мүліктен өндіріп алу туралы атқарушылық құжатты орындау шеңберінде электрондық аукцион қорытындылары туралы 2018ж.05.12. хаттамаға сәйкес сауда-саттық өтті, аталған жылжымайтын мүлік объектілері банктің меншігіне берілді, сату сомасы 1 255 376,3 мың теңгені құрады.

Салық кодексінің 330-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес жеке тұлғаның салық салуға жататын мүліктік табысына, оның ішінде Салық кодексінің 331-бабында көрсетілген Қазақстан Республикасында жеке тұлғаның мүлікті өткізуі кезіндегі құн өсімінен түсетін табыс жатады.

Салық кодексінің 331-бабына сәйкес құн өсімінен түсетін табыс жеке тұлға Салық кодексінің осы бабы 1 – тармағының 1) — 4) және 6) тармақшаларында көзделген жылжымайтын мүлікті өткізген кезде туындайды.

Салық кодексінің 331 — бабының 2-тармағында мүлікті өткізу бағасы (құны) мен оны сатып алу бағасы (құны) арасындағы оң айырма осы баптың 1-тармағының 1) — 7) тармақшаларында көрсетілген мүлікті өткізу кезінде құн өсімінен түсетін табыс болып табылатыны көзделген.

Жоғарыда айтылғандай, азамат «С» 2014ж.14.03. 4 сатып алу-сату шарты негізінде жоғарыда көрсетілген жылжымайтын мүлік жалпы сомасы 248 847,5 мың теңгеге сатып алынды және әділет органдарында 2014ж.17.03. меншік құқығы тіркелді.

2018ж.05.12. электрондық аукцион қорытындылары туралы хаттамаға сәйкес жоғарыда көрсетілген мүлікті сату сомасы 1 255 376,3 мың теңгені құрады.

 Бұл ретте, атқарушылық құжатты орындау шеңберінде жеке сот сотының 2018ж.07.12. мүлікті беру туралы қаулысы негізінде аталған жылжымайтын мүлік объектілері банкке берілді.

«Азаматтарға арналған үкімет «Мемлекеттік корпорациясы» АҚ мәліметтеріне сәйкес азамат «С» үшін құқықтың тоқтатылуы (құқық ауыртпалығы) көрсетілген жылжымайтын мүліктің 2019ж.04.05. тіркелгені көрсетілген.

Демек, жоғарыда аталған жылжымайтын мүлікті сатудан азамат «С» 2019 жылы мүлікті сату бағасы (құны) мен оны сатып алу бағасы (құны) арасындағы оң айырма түрінде 1 006 528,8 мың теңге сомасында мүліктік табыс алды (1 255 376,3-248 847,5).

Салық кодексінің 346-бабы 1-тармағында көзделген 510,0 мың теңге сомасындағы шегерімдерді ескере отырып, салықтық тексеру нәтижелері бойынша салық салынатын кіріс 1 006 018,8 мың теңге сомасында айқындалды (1 006 528,8 — 510,0) және 100 601,9 мың теңге сомасында ЖТС есептелді.

Осылайша, салықтық тексеру нәтижелері бойынша 100 601,9 мың теңге сомасында ЖТС есептеу негізді болып табылады.

Дәлелдерге қатысты азамат «С» МКБ оның атына жолдаған камералдық бақылау нәтижелері туралы хабарламаларды, сондай-ақ көрсетілген хабарламаларды орындалмаған деп тану туралы шешімдерді орындау бөлігінде атап өткен жөн.

Салық кодексінің 187-бабына сәйкес салық төлеуші мен салық агентінің лауазымды салық органдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) жоғары тұрған салық органына немесе сотқа шағым жасауға құқығы бар.

Қаралып отырған жағдайда, азамат «С» 2020ж.24.06., 2020ж.12.08. МКБ камералдық бақылау нәтижелері туралы хабарламаларға, сондай-ақ осы салық органының 2020ж.19.08. шешімдеріне аумақтық мемлекеттік кірістер департаментіне шағымданған.

Шағымды қарау нәтижелері бойынша Мемлекеттік кірістер департаментімен жоғарыда көрсетілген хабарламалардың орындалуын қамтамасыз ету мәселесі бойынша іс-әрекеттер қолданыстағы заңнамаға сәйкес қабылданды және заңды деп танылды.

Соттың 2021ж.28.05. ұйғарымымен азаматтық іс бойынша іс жүргізу азамат «С» МКБ-ға камералдық бақылау нәтижелері туралы хабарламаларды заңсыз деп тану және күшін жою туралы, сондай-ақ көрсетілген хабарламаларды орындалмаған деп тану туралы шешімдер тоқтатылды.

Қазақстан Республикасы Әкімшілік рәсімдік — процестік кодексінің 73-бабына сәйкес, азамат «С» атына алдын ала шешім жіберілді, оған әкімшілік рәсімге қатысушы тыңдау кезінде ауызша қарсылық білдірді. Қарсылықта баяндалған дәлелдер шешім шығару кезінде қаралды.

Апелляциялық комиссия отырысының тексеру нәтижелері бойынша шағымданған хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырусыз қалдыру туралы шешім қабылданды.

Автор: Madina Kuatbekova