Вид спора: налоговые споры
Категория налогоплательщика: юридическое лицо
Вид налога: КПН
Министерством финансов РК (далее – уполномоченный орган) получена апелляционная жалоба Компании «В» на уведомление о результатах проверки территориального Департамента государственных доходов (далее — налоговый орган) о сумме начисления корпоративного подоходного налога с юридических лиц, за исключением поступлений от организаций нефтяного сектора (КПН).
Как следует из материалов дела, налоговым органом проведена тематическая налоговая проверка Компании «В» по вопросу исполнения налоговых обязательств по отдельным видам налогов и других обязательных платежей в бюджет за период с 13.02.2018г. по 31.12.2019г., по результатам которой вынесено уведомление о начислении КБК: 101111 Корпоративный подоходный налог с юридических лиц, за исключением поступлений от субъектов крупного предпринимательства и организаций нефтяного сектора в сумме налога 383 010,0 тыс.тенге и пени 56 646,7 тыс.тенге, уменьшении убытка в сумме 246 403,2 тыс.тенге.
Компания «В», не согласившись с выводами налогового органа о сумме начисления КПН, обратилась с апелляционной жалобой, в которой просит отменить решение налогового органа.
Основанием для начисления обжалуемой суммы налога явилось нарушение статей 246, 264 Налогового кодекса при отнесении на вычеты суммы вознаграждения по кредиту, полученному в 2018 году от Компании «Э», за 2018 год в сумме 670 153,5 тыс.тенге, за 2019 год в сумме 1 248 000,0 тыс.тенге, как не связанные с деятельностью, направленной на получение дохода.
С данным выводом налогового органа Компания «В» не согласна из-за того, что в ходе проверки не был учтен факт получения доходов при инвестировании и включения в совокупный годовой доход.
Проверив доводы Компании «В», исследовав представленные налоговым органом материалы, уполномоченный орган пришел к следующим выводам.
В ходе рассмотрения жалобы назначена тематическая налоговая проверка Товарищества по вопросу правильности исчисления КПН и НДС за 2017-2019гг.
Во исполнение данного письма Комитетом государственных доходов МФ РК на основании предписания от 21.06.2021г. проведена тематическая проверка, по результатам которой составлен акт проверки от 09.12.2022г. (далее – акт тематической проверки).
Из акта тематической проверки следует.
В соответствии с пунктом 1 статьи 242 Кодекса Республики Казахстан «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» (Налоговый кодекс) установлено, что расходы налогоплательщика в связи с осуществлением деятельности, направленной на получение дохода, подлежат вычету при определении налогооблагаемого дохода с учетом положений, установленных данной статьей и статьями 243-263 Налогового кодекса, за исключением расходов, не подлежащих вычету в соответствии с Налоговым кодексом.
Согласно пунктам 1 и 2 статьи 246 Налогового кодекса в целях данной статьи вознаграждениями признаются:
1) вознаграждения, определенные в подпункте 62) статьи 1 Налогового кодекса;
2) неустойка (штраф, пеня) по договору кредита (займа) между взаимосвязанными сторонами;
3) плата за гарантию взаимосвязанной стороне.
Если иное не установлено пунктом 3 данной статьи, сумма вознаграждения, подлежащая отнесению на вычеты, определяется по методу начисления в соответствии с пунктом 2 статьи 192 Налогового кодекса.
Согласно подпункту 62) статьи 1 Налогового кодекса вознаграждение — все выплаты:
связанные с кредитом (займом, микрокредитом), за исключением полученной (выданной) суммы кредита (займа, микрокредита), комиссий за перевод денег банками второго уровня и иных выплат лицу, не являющемуся для заемщика заимодателем, взаимосвязанной стороной;
связанные с кредитом (займом, микрокредитом), право требования по которому уступлено юридическому лицу, указанному в законах Республики Казахстан «О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан» и «О микрофинансовой деятельности», за исключением полученной (выданной) суммы кредита (займа, микрокредита), комиссий за перевод денег и иных выплат лицу, не являющемуся для заемщика заимодателем, взаимосвязанной стороной.
В ходе тематической проверки Компанией «В» предоставлены следующие документы:
— Договор займа от 27.04.2018г. (далее – Договор займа);
— приложения к Договору займа;
— график платежей по погашению займа;
— дополнительное соглашение от 31.12.2019 года к Договору займа;
— выписки банков;
— акты сверок.
Согласно Договору займа от 27.04.2018г. Компанией «В» получен займ от Компании «Э» в сумме 5 200 000,0 тыс.тенге на период с 27.04.2018г. по 27.04.2026г.
Сумма начисленных вознаграждений по Договору займа Компанией отнесена на вычеты в Декларациях по корпоративному подоходному налогу (ф.100.00) в сумме 766 153,5 тыс.тенге в 2018 году и в сумме 1 248 000,0 тыс.тенге в 2019 году.
Целевое назначение займа — пополнение оборотных средств и инвестиции. Заемные средства направлены:
1) на выплату гарантийного обеспечения в рамках договора имущественного найма от 01.06.2018 года с Компанией «С» в сумме 400 000,0 тыс.тенге;
2) на инвестиционный проект по договору от 26.04.2018г. с Компанией «W» в сумме 4 800 000,0 тыс.тенге.
Пунктами 5.2. и 5.3. Инвестиционного договора распределение прибыли между участниками договора осуществляется после покрытия затрат и убытков по инвестиционному проекту на основании договора.
Прибыль от инвестиций, получаемая Участником-2 подлежит распределению в пропорции 96% Компании «В» и 4% Компании «W».
В свою очередь, во исполнение Инвестиционного договора Компания «W» согласно выписок банка перечислил Товариществу на расчетный счет денежные средства с указанием основания — инвестиционный доход:
— 19.12.2018 года на сумму 3 000,0 тыс.тенге;
— 25.12.2019 года на сумму 3 360,0 тыс.тенге.
Положением пункта 5.1. Инвестиционного договора предусмотрен возврат инвестиций в виде выплат от прибыли, полученной от проекта вследствие производственно-хозяйственной и экономической работы.
В рамках исполнения Инвестиционного договора Компанией «W» осуществлен поиск земельного участка и строительство птицеводческого комплекса.
Согласно пункта 11.1.13 Инвестиционного договора в случае нарушения Участником-2 (Компания «W») срока реализации Проекта, Участник-1 (Компания «В») будет вправе, по собственному усмотрению потребовать от Участника-2 уплаты штрафа, рассчитанного исходя из 0,1% (ноль целых одна десятая) от фактически предоставленной суммы Инвестиций, за каждый день периода просрочки, но не более 35% (тридцати пяти) от фактически предоставленной суммы Инвестиций.
В ходе тематической проверки предоставлены выписки банков по расчетному счету, согласно которым установлено, что Компания «W» за неисполнение условий договора оплатило штраф Компании «В» в сумме 200 000,0 тыс.тенге в период 2020-2021гг., которые отражены как по бухгалтерскому учету, так и в налоговом учете в соответствующих периодах.
В соответствии с подпунктом 13) пункта 1 статьи 226 Налогового кодекса в совокупный годовой доход включаются все виды доходов налогоплательщика без включения в них суммы налога на добавленную стоимость и акциза: в том числе присужденные или признанные должником неустойки (штрафы, пени), кроме возвращенных из бюджета необоснованно удержанных штрафов, если эти суммы ранее не были отнесены на вычеты.
Согласно пункта 1 статьи 264 Налогового кодекса вычету не подлежат, в том числе затраты, не связанные с деятельностью, направленной на получение дохода.
Таким образом, как следует из акта тематической проверки, признанная должником сумма штрафа в размере 206 360,0 тыс.тенге является доходом, включаемым в совокупный годовой доход, соответственно, приходящиеся на сумму инвестиций 4 800 000,0 тыс.тенге начисленные вознаграждения за 2018 год в сумме 766 153,5 тыс.тенге, за 2019 год в сумме 1 248 000,0 тыс.тенге связаны с деятельностью, направленной на получение дохода.
В ходе тематической проверки проведены встречные проверки, по результатм которых подтверждены взаиморасчеты Компании «В» с Компаниями «W» и «Е».
Следует отметить, что из суммы заемных средств в сумме 5 200 000,0 тыс.тенге, также были направлены на выплату гарантийного обеспечения в сумме 400 000,0 тыс.тенге в рамках Договора имущественного найма №2-0106 от 01.06.2018г., заключенного между Компанией «В» и Компания «С».
В соответствии с пунктом 4.4.1 Договора имущественного найма Компанией были переведены денежные средства в сумме 400 000,0 тыс.тенге Компании «С» в качестве гарантийного взноса (гарантия надлежащего исполнения своих обязательств по договору).
Кроме того, по обжалуемому акту проверки отнесены на вычеты расходы по вознаграждению за полученные кредиты за 2018 год в сумме 96 000,0 тыс.тенге, за 2019 год 0 тенге. При этом по обжалуемому акту проверки при отнесении на вычеты расходов по вознаграждению в сумме 96 000,0 тыс.тенге приняты только начисленные суммы вознаграждения по займу на сумму 400 000,0 тыс.тенге, которые Компанией «В» выплачены (перечислены) Компании «С» в качестве выплаты гарантийного обеспечения по Договору имущественного найма от 01.06.2018г.
Кроме того, как указано выше, по Договору аренды были получены доходы от аренды в сумме 1 153 193,8 тыс.тенге в 2018г. и 2 586 282,3 тыс.тенге в 2019г.
Также из акта тематической проверки следует, что Компанией «В» в период с 10.01.2020г. по 04.03.2020г. произведено погашение основного долга по займу по Договору займа от 27.04.2018г., полученных от Компании «Е» в сумме 5 200 000,0 тыс.тенге согласно 27 платежным поручениям, указанным в акте тематической проверки.
На основании вышеизложенного, учитывая результаты тематической проверки, исключение из вычетов расходов по начисленным вознаграждениям за 2018 год в сумме 670 153,5 тыс.тенге, за 2019 год в сумме 1 248 000,0 тыс.тенге, приходящихся на сумму инвестиций в Компанию «W» в размере 4 800 000,0 тыс.тенге, что повлекло соответствующее начисление КПН и уменьшение убытка по результатам налоговой проверки признано необоснованным.
В соответствии с пунктом 1 статьи 182 и пунктом 5 статьи 186 Налогового кодекса от 25.12.2017г. по окончании рассмотрения жалобы уполномоченный орган выносит мотивированное решение с учетом решения Апелляционной комиссии и результатов тематической проверки.
По итогам заседания Апелляционной комиссии принято решение — отменить обжалуемое уведомление о результатах проверки полностью.
Государственный язык
Дау түрі: салық даулары
Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға
Салық түрі: КТС
ҚР Қаржы министрлігі (бұдан әрі — уәкілетті орган) мұнай секторы ұйымдарынан (КТС) түсетін түсімдерді қоспағанда, заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығын есептеу сомасы туралы Мемлекеттік кірістер аумақтық департаментінің (бұдан әрі-салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «В» Компаниясының апелляциялық шағымын алды.
Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, салық органы 2018ж.13.02. бастап 2019ж. 31.12. дейінгі кезең үшін салықтардың жекелеген түрлері және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер бойынша салық міндеттемелерін орындау мәселесі бойынша «В» Компаниясына тақырыптық салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша КБК есептеу туралы хабарлама шығарылды: 101111 заңды тұлғалардан корпоративтік табыс салығы, түсімдерді қоспағанда ірі кәсіпкерлік субъектілері мен мұнай секторы ұйымдарынан салық сомасы 383 010,0 мың теңге және өсімпұл сомасы 56 646,7 мың теңге, шығын 246 403,2 мың теңге сомасында азайды.
«В» Компаниясы КТС есептеу сомасы туралы салық органының қорытындыларымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органының шешімінің күшін жоюды сұрайды.
Салық кодексінің 2018 жылы «Е» Компаниясынан алынған кредит бойынша сыйақы сомасын шегерімге жатқызу кезінде 2018 жылы 670 153,5 мың теңге сомасында, 2019 жылы қызметке байланысты емес ретінде 1 248 000,0 мың теңге сомасында салық кодексінің 246, 264-баптарын бұзу салықтың шағымданатын сомасын есептеу үшін негіз болып табылды. табыс алуға бағытталған.
Салық органының осы тұжырымымен «В» Компаниясы тексеру барысында инвестициялау кезінде табыс алу және жылдық жиынтық табысқа қосу фактісі ескерілмегендіктен келіспейді.
«В» Компаниясының дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттегеннен кейін уәкілетті орган мынадай қорытындыға келді.
Шағымды қарау барысында 2017-2019 жж. КТС есептеудің дұрыстығы мәселесі бойынша серіктестікке тақырыптық салықтық тексеру тағайындалды.
Осы хатты орындау үшін ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитеті 2021ж.21.06. ұйғарым негізінде тақырыптық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 2022ж.09.12. тексеру актісі (бұдан әрі – тақырыптық тексеру актісі) жасалды.
Тақырыптық тексеру актісінен мыналар шығады.
«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 242-бабының 1-тармағына сәйкес салық төлеушінің табыс алуға бағытталған қызметті жүзеге асыруға байланысты шығыстары салық кодексінің осы бабында және 243-263-баптарында белгіленген ережелерді ескере отырып, салық салынатын табысты айқындау кезінде шегерімге жатқызылатыны белгіленген. Салық кодексіне сәйкес шегеруге жатпайтын шығыстарды қоспағанда.
Салық кодексінің 246 бабының 1 және 2 тармақтарына сәйкес осы баптың мақсатында сыйақылар деп танылады:
1) Салық кодексінің 1-бабының 62) тармақшасында айқындалған сыйақылар;
2) өзара байланысты Тараптар арасындағы кредит (қарыз) шарты бойынша тұрақсыздық айыбы (айыппұл, өсімпұл);
3) өзара байланысты тарапқа кепілдік төлемі.
Егер осы баптың 3-тармағында өзгеше белгіленбесе, шегерімге жатқызуға жататын сыйақы сомасы Салық кодексінің 192-бабының 2-тармағына сәйкес есептеу әдісі бойынша айқындалады.
Салық кодексінің 1-бабының 62) тармақшасына сәйкес сыйақы-барлық төлемдер:
кредиттің (қарыздың, микрокредиттің) алынған (берілген) сомасын, екінші деңгейдегі банктердің ақша аударғаны үшін комиссияларды және қарыз алушы үшін қарыз беруші, өзара байланысты тарап болып табылмайтын тұлғаға өзге де төлемдерді қоспағанда, кредитке (қарызға, микрокредитке) байланысты;
кредиттің (қарыздың, микрокредиттің) алынған (берілген) сомасын, ақша аударымы үшін комиссияларды және өзге де төлемдерді қоспағанда, талап ету құқығы «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» және «микроқаржы қызметі туралы» Қазақстан Республикасының заңдарында көрсетілген заңды тұлғаға берілген кредитке (қарызға, микрокредитке) байланысты қарыз алушы үшін қарыз беруші, өзара байланысты тарап болып табылмайтын тұлғаға.
Тақырыптық тексеру барысында келесі құжаттар ұсынылды:
— қарыз шарты 2018ж.27.04. (бұдан әрі-қарыз шарты);
— қарыз шартына қосымшалар;
— қарызды өтеу бойынша төлемдер кестесі;
— қарыз шартына 2019ж.31.12. Қосымша келісім;
— банктердің үзінділері;
— салыстыру актілері.
Карыз шартына 2018ж.27.04. сәйкес «Е» Компаниясынан 2018ж.27.04. бастап 2026ж.27.04. дейінгі кезеңге 5 200 000,0 мың теңге сомасында қарыз алынды.
Серіктестіктің қарыз шарты бойынша есептелген сыйақылар сомасы корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияларда (100.00-нысан) 2018 жылы 766 153,5 мың теңге сомасында және 2019 жылы 1 248 000,0 мың теңге сомасында шегерімдерге жатқызылды.
Қарыздың нысаналы мақсаты-айналым қаражаты мен инвестицияларды толықтыру. Қарыз қаражаты бағытталды:
1) «С» Компаниясымен 2018ж.01.06. мүліктік жалдау шарты шеңберінде 400 000,0 мың теңге сомасында кепілдік қамтамасыз етуді төлеуге;
2) «W» Компаниясымен жасалған шарт бойынша инвестициялық жобаға 4 800 000,0 мың теңге сомасында.
5.2. және 5.3. Инвестициялық Шарттың пайдасын шарттың қатысушылары арасында бөлу инвестициялық жоба бойынша шығындар мен шығындарды шарттың негізінде өтегеннен кейін жүзеге асырылады.
Қатысушы-2 алатын инвестициялардан түсетін пайда «В» Компаниясының 96% және «W» Компаниясының 4% пропорциясында бөлінуге жатады.
Өз кезегінде, инвестициялық шартты орындау үшін «W» Компаниясы Банктің үзінділеріне сәйкес серіктестікке негіздеме — инвестициялық кірісті көрсете отырып, есеп айырысу шотына ақша қаражатын аударды:
— 3 000,0 мың теңге сомасына 2018ж.19.12.;
— 3 360,0 мың теңге сомасына 2019ж.25.12.;
5.1-тармақтың ережесімен. Инвестициялық шартта өндірістік-шаруашылық және экономикалық жұмыс салдарынан жобадан алынған пайдадан төлемдер түрінде инвестицияларды қайтару қарастырылған.
«W» Компаниясының инвестициялық шартын орындау шеңберінде жер учаскесін іздеу және құс шаруашылығы кешенінің құрылысы жүзеге асырылды.
Инвестициялық Шарттың 11.1.13-тармағына сәйкес қатысушы-2 («W» Компаниясы) жобаны іске асыру мерзімін бұзған жағдайда, қатысушы-1 («В» Компаниясы) қатысушыдан-2 нақты берілген Инвестициялар сомасының 0,1% (нөл бүтін оннан бір бөлігі) негізге ала отырып есептелген айыппұл төлеуді өз қалауы бойынша талап етуге құқылы болады. мерзімі өткен кезеңнің әрбір күні үшін, бірақ нақты берілген Инвестициялар сомасының 35% — нан (отыз бес) аспайды.
Тақырыптық тексеру барысында есеп айырысу шоты бойынша банктердің үзінділері ұсынылды, оларға сәйкес «W» Компаниясы Шарт талаптарын орындамағаны үшін 2020-2021жж. кезеңінде «В» Компаниясына 200 000,0 мың теңге сомасында айыппұл төлегені анықталды, олар бухгалтерлік есеп бойынша да, тиісті кезеңдерде салық есебінде де көрсетілген.
Салық кодексінің 226-бабы 1-тармағының 13) тармақшасына сәйкес жылдық жиынтық табысқа салық төлеушінің оларға қосылған құн салығы мен акциздің сомалары енгізілмей табысының барлық түрлері: оның ішінде борышкер берген немесе таныған тұрақсыздық айыбы (айыппұлдар, өсімпұлдар), егер бұл сомалар бұрын қайтарылмаған болса, бюджеттен қайтарылған негізсіз ұсталған айыппұлдардан басқа шегерімге жатқызылды.
Салық кодексінің 264 — бабының 1-тармағына сәйкес, оның ішінде табыс алуға бағытталған қызметпен байланысты емес шығындар шегерімге жатпайды.
Осылайша, тақырыптық тексеру актісінен көрініп тұрғандай, борышкер деп танылған 206 360,0 мың теңге мөлшеріндегі айыппұл сомасы жылдық жиынтық табысқа қосылатын табыс болып табылады, тиісінше Инвестициялар сомасына тиесілі 4 800 000,0 мың теңге 2018 жылы 766 153,5 мың теңге сомасында, 2019 жылы 1 248 000,0 сомасында есептелген сыйақылар мың теңге табыс алуға бағытталған қызметпен байланысты.
Тақырыптық тексеру барысында қарсы тексерулер жүргізілді, олардың нәтижелері бойынша «В» Компаниясының «W» және «Е» Компанияларымен өзара есеп айырысулары расталды.
Айта кету керек, қарыз қаражатының 5 200 000,0 мың теңге сомасындағы сомасынан «С» Компаниясымен жасалған 2018ж.01.06. мүліктік жалдау шарты шеңберінде 400 000,0 мың теңге сомасында кепілдік қамтамасыз етуді төлеуге бағытталды.
Серіктестік мүліктік жалдау шартының 4.4.1-тармағына сәйкес кепілдік жарна ретінде «С» Компаниясының 400 000,0 мың теңге сомасында ақшалай қаражат аударылды (шарт бойынша өз міндеттемелерін тиісінше орындау кепілдігі).
Бұдан басқа, шағымданатын тексеру актісі бойынша 2018 жылы алынған кредиттер үшін сыйақы бойынша шығыстар 96 000,0 мың теңге сомасында, 2019 жылы 0 теңге шегерімге жатқызылды. Бұл ретте шағымданатын тексеру актісі бойынша сыйақы бойынша шығыстарды шегерімге жатқызу кезінде 96 000,0 мың теңге сомасында Серіктестік 2018ж.01.06. мүліктік жалдау шарты бойынша кепілдік қамтамасыз ету төлемі ретінде «С» Компаниясына Төлеген (аударған) 400 000,0 мың теңге сомасына қарыз бойынша есептелген сыйақы сомалары ғана қабылданды.
Бұдан басқа, жоғарыда көрсетілгендей, жалдау шарты бойынша 2018 жылы 1 153 193,8 мың теңге және 2019 жылы 2 586 282,3 мың теңге сомасында жалға беруден кірістер алынды.
Сондай-ақ, тақырыптық тексеру актісінен «В» Компаниясы 2020ж.10.01. бастап 2020ж.04.03. аралығында тақырыптық тексеру актісінде көрсетілген 27 төлем тапсырмасына сәйкес «Е» Компаниясынан 5 200 000,0 мың теңге сомасында алынған 2018ж.27.04. қарыз шарты бойынша қарыз бойынша негізгі борышты өтегені шығады.
Жоғарыда баяндалғандардың негізінде тақырыптық тексеру нәтижелерін ескере отырып, 2018 жылға есептелген сыйақылар бойынша шығыстарды шегеруден 670 153,5 мың теңге сомасында алып тастау, 2019 жылға «W» Компаниясы Инвестициялар сомасына 4 800 000,0 мың теңге мөлшерінде келетін 1 248 000,0 мың теңге сомасында салықтық тексеру нәтижелері бойынша КТС тиісті есептелуіне және залалдың азаюына әкеп соқтырған негізсіз деп танылды.
2017ж.25.12. Салық Кодексінің 182-бабының 1-тармағына және 186-бабының 5-тармағына сәйкес шағымды қарау аяқталғаннан кейін уәкілетті орган апелляциялық комиссияның шешімін және тақырыптық тексеру нәтижелерін ескере отырып, дәлелді шешім шығарады.
Апелляциялық комиссия отырысының қорытындысы бойынша тексеру нәтижелері туралы шағым жасалған хабарламаның толық күшін жою туралы шешім қабылданды.
Автор: Madina Kuatbekova