КПН доходы от безвозмездно оказанных услуг

Вид спора: налоговые споры

Категория налогоплательщика: юридическое лицо

Вид налога: уменьшение убытка

Министерством финансов Республики Казахстан (далее – уполномоченный орган) получена апелляционная жалоба Компании «G» на уведомление о результатах проверки территориального Департамента государственных доходов (далее – налоговый орган) о об уменьшение убытка.

Как следует из материалов дела, налоговым органом проведена комплексная налоговая проверка «G» по вопросу правильности исчисления и своевременности уплаты налогов и других обязательных платежей в бюджет с 01.01.2016г. по 31.12.2016г., по результатам которой вынесено уведомление от 02.02.2022г. об уменьшение убытка в сумме 684 871,9 тыс.тенге.

Компания, не согласившись с выводами налогового органа, обратилась с апелляционной жалобой, в которой просит отменить решение налогового органа.

1.      Относительно безвозмездно оказанных услуг по предоставлению основных средств за 2016г.

Основанием для начисления обжалуемой суммы налога и соответствующей суммы пени явилось, что полученное оборудование от Компании «К» согласно пункту 1 статьи 85 Кодекса Республики Казахстан «О налогах и других обязательных платежах в бюджет» от 10.12.2008г. (Налоговый кодекс от 10.12.2008г.) не отнесено в совокупный годовой доход за 2016г. как доход от безвозмездно полученного имущества по взаиморасчетам с Компанией «К».

Проверив доводы Компании, исследовав представленные налоговым органом материалы, уполномоченный орган пришел к следующим выводам.

В соответствии с пунктами 1, 2 статьи 382 Гражданского кодекса Республики Казахстан (далее-ГК РК), условия договора определяются по усмотрению сторон, кроме случаев, когда содержание соответствующего условия предписано законодательством.

В случаях, когда условие договора предусмотрено нормой, которая в соответствии с законодательством действует, если соглашением сторон не установлено иное (диспозитивная норма), стороны могут своим соглашением исключить ее применение либо установить условие, отличное от предусмотренного в ней. При отсутствии такого соглашения условие договора определяется диспозитивной нормой.

Если условие договора не определено сторонами или диспозитивной нормой, соответствующие условия определяются обычаями делового оборота, применимыми к отношениям сторон.

Согласно пункту 1 статьи 616 ГК РК по договору подряда одна сторона (подрядчик) обязуется выполнить по заданию другой стороны (заказчика) определенную работу и сдать ее результат заказчику в установленный срок, а заказчик обязуется принять результат работы и оплатить его (уплатить цену работы). Работа выполняется за риск подрядчика, если иное не предусмотрено законодательными актами или договором.

В рассматриваемом случае, из представленных к жалобе Договоров №КТ-39-3/16 на выполнение работ по разработке вскрыши, с учетом перевозки в отвал на месторождении от 24.02.2016г., №КТ-39-4/16 на выполнение работ по разработке и перевозке вскрыши на месторождении от 24.02.2016г., заключенными между Компанией (Подрядчик) и Компанией «К» (Заказчик), где предметом Договоров является, то что Заказчик поручает, а Подрядчик принимает на себя обязательство на производство работ по разработке вскрыши с учетом перевозки в отвал в горизонтах от +150 до +250, общим объемом 3 336 670 куб.метров средствами карьерной горнотранспортной техники.

Пунктом 3 данных договоров оговорено, что они состоят из статей 1-10 и Приложений №1-9. Так, Приложением №1 Договора от 24.02.2016г. №КТ-39-3/16 (далее-Приложение №1) представлен «перечень парка горнотранспортного оборудования, предоставляемого Заказчиком для выполнения работ (услуг)». Данным Приложением №1 переданы горнотранспортные оборудования (экскаватор KOMATSU PC 4000 FS- 1 единица, Карьерный самосвал KOMATSU HD730-4 единицы).

Кроме того, пунктом 5.1. оговорено, что условия настоящего договора распространяются только на модели и количество Горнотранспортного оборудования Заказчика, которые указаны в Приложении №1 и закрепленного Заказчиком за Подрядчиком.

Главой 6 данного Договора предусмотрено, что стоимость работ (услуг) определяется суммой произведений ставки стоимости работ по перевозке одного кубического метра вскрышных пород на количество перевезенных Подрядчиком кубических метров вскрышных пород, выполненных на парке горнотранспортного оборудования, и ставки стоимости разработки вскрыши одного кубического метра вскрыши, выполненных на парке горнотранспортного оборудования, указанного в Приложении №1 договора.

При этом передача оборудования в адрес Компании подтверждается актом встречной проверки №6 от 30.11.2021г., где также отражены взаиморасчёты в налоговой отчётности и регистрах бухгалтерского учета, стоимость фиксированных активов по 2 группе по Перечню переданного оборудования и начисленной амортизации по налоговым периодам за период с 01.01.2016г. по 31.12.2020г.

Из данного Акта встречной проверки следует, что в представленных документах (карточки счетов 2413 «машины и оборудование», 2414 «транспортные средства», Ведомость амортизации за период 2016 года), по перечню переданного оборудования (станкам и специальной технике) за 2016г., переданное оборудование числится на балансе Компании «К», амортизационные отчисления на данное оборудование и транспорт (экскаватор гидравлический, самосвалы карьерные, буровые станки, базовые станки, буровая установка) начислены в сумме 557 698,2 тыс.тенге.

Из изложенного следует, что как отмечено ранее статьей 382 ГК РК условиями договора определены работы и услуги, которые будут производиться (с согласия обоих сторон) на оборудовании, предоставленным Заказчиком.

Заказчиком, переданное оборудование отражено в бухгалтерском и налоговом учетах, использовалось в деятельности направленной на получение дохода.

Кроме того, следует указать, что Подрядчиком и Заказчиком соблюдены вышеуказанные нормы статьи 616 ГК РК, где Подрядчик обязуется выполнить по заданию Заказчика определенную работу по Договору и сдать ее в установленный срок.

Таким образом, отнесение в совокупный годовой доход за 2016г. стоимости полученного имущества, как безвозмездно полученное и соответствующее уменьшение убытка КПН по результатам налоговой проверки является необоснованным.

2.Относительно исключения из вычетов сумм последующих расходов и отнесения их на увеличение балансовой стоимости активов

Основанием для начисления обжалуемой суммы налога и соответствующей суммы пени явилось, что что в бухгалтерском учете на текущие расходы в сумме 127 173,7 тыс.тенге отнесены затраты по капитальному ремонту, проведенные ремонтные работы фиксированных активов признаны последующими расходами, подлежащими отнесению на увеличение балансовой стоимости активов. В соответствии с пунктом 2 статьи 120 Налогового кодекса начислена амортизация по ставке 25% в размере 42 391,2 тыс.тенге, которая отнесена на вычеты.

В жалобе указано, что в течении всего производственного процесса Компания руководствуется графиками ТО (техническое обслуживание) и ППР (планово-предупредительный ремонт), графиками ремонтов узлов, руководства по эксплуатации транспортных средств и руководства по ТО от заводов изготовителей, а также Правилами технической эксплуатации автотранспортных средств, утвержденной Приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 апреля 2015 года №547, где четко определены понятия капитального и текущего ремонтов.

По мнению Компании замена указанных запасных частей (подшипники, насосы, кольца, и т.п) не являются капитальным ремонтом и соответственно не могут капитализироваться, так как не увеличивают срок полезной службы техники, а лишь доводят ее до рабочего технического состояния. Затраты на основные средства (ОС) капитализируются, если данные вложения позволят увеличить срок службы ОС и/или проведена модернизация, которая позволит увеличить экономические выгоды.

В жалобе указано, что затраты на ремонт оборудования в размере 127 173,7 тыс.тенге (указанных в акте налоговой проверки специалистами налоговой службы как затраты на капитальный ремонт), но производимые в целях сохранения и поддержания технического состояния объекта первоначальную стоимость не увеличивают, а признаются как текущие расходы в момент их возникновения, относятся на затраты в том отчетном периоде, в котором они были произведены.

Также в жалобе отмечено, что предметом договора №ЕМ-10/2014 от 04.01.2014г. с Компанией «Е» на техническое обслуживание, диагностику и ремонт, который отражен в акте №192 документальной налоговой проверки, является выполнение работ (услуг) и стоимость запасных частей, использованных Исполнителем включена им в себестоимость оказания услуг и является ее составляющей. В актах выполненных работ, как и в счетах-фактурах Исполнителем в наименовании работ услуг прописывается выполнение определенных договором видов работ, а не реализация запасных частей. Услуга не может в бухгалтерском учете отражаться как поступление актива и в дальнейшем переносится на удорожание оборудования.

Проверив доводы Компании, исследовав представленные налоговым органом материалы, уполномоченный орган пришел к следующим выводам.

В соответствии с пунктами 1, 2 статьи 122 Налогового кодекса последующими расходами признаются фактические расходы, понесенные при эксплуатации, ремонте, реконструкции, модернизации, содержании и ликвидации активов, указанных в пункте 2 настоящей статьи, в том числе производимые за счет резервных фондов налогоплательщика, за исключением расходов недропользователей, произведенных за счет средств ликвидационного фонда, отчисления в который относятся на вычеты согласно статье 107 настоящего Кодекса.

Если иное не предусмотрено настоящей статьей, сумма последующих расходов, подлежащая отнесению в бухгалтерском учете на увеличение балансовой стоимости активов, указанных в подпункте 12) пункта 2 статьи 116 настоящего Кодекса, подпункте 1) пункта 2 настоящей статьи, а также последующих расходов, указанных в пункте 5 статьи 125 настоящего Кодекса:

1) увеличивает соответствующий виду актива стоимостный баланс группы (подгруппы);

2) при отсутствии соответствующего виду актива стоимостного баланса группы (подгруппы) формирует соответствующий виду актива стоимостный баланс группы (подгруппы) на конец текущего налогового периода.

Последующие расходы, предусмотренные настоящим пунктом, признаются в целях налогообложения в том налоговом периоде, в котором они отнесены на увеличение балансовой стоимости активов в бухгалтерском учете, за исключением случая, предусмотренного пунктом 12 статьи 118 настоящего Кодекса.

Таким образом, в соответствии с нормами Налогового кодекса фиксированными активами признаются активы, учтенные в бухгалтерском учете в соответствии с требованиями бухгалтерского законодательства. При этом стоимость фиксированных активов относится на вычеты посредством исчисления амортизационных отчислений.

Следует указать, что себестоимость объекта в соответствии с пунктом 7 МСФО 16 основных средств подлежит признанию в качестве актива только в случае, если:

(a) существует вероятность того, что предприятие получит связанные с данным объектом будущие экономические выгоды;

(b) себестоимость данного объекта может быть надежно измерена.

Согласно пункту 4.8 Концептуальных основ финансовой отчетности, выпущенных Советом по МСФО (далее – Концепция), будущая экономическая выгода, заключенная в активе, представляет собой потенциал прямого или косвенного увеличения поступлений в организацию денежных средств и их эквивалентов. Такой потенциал может быть производственным и являться частью операционной деятельности организации. Он также может принимать форму конвертируемости в денежные средства или их эквиваленты либо способности уменьшать выбытие денежных средств, например, когда альтернативный производственный процесс снижает затраты на производство.

Пункт 9 МСФО 16 не определяет единицу измерения для целей признания, т. е. что именно составляет объект основных средств. Таким образом, при использовании критериев признания применительно к конкретной ситуации, в которой находится организация, требуется суждение.

В соответствии с пунктом 12 МСФО 16 согласно принципу признания, изложенному в пункте 7, организация не включает в балансовую стоимость объекта основных средств затраты на повседневное техническое обслуживание объекта. Эти затраты признаются в составе прибыли или убытка по мере их возникновения. Затраты на повседневное техническое обслуживание состоят, главным образом, из затрат на оплату труда и приобретение расходных материалов, а также могут включать стоимость мелких комплектующих частей. Назначение этих затрат часто описывается как «ремонт и текущее обслуживание» объекта основных средств.

Согласно пункту 13 МСФО 16 элементы некоторых объектов основных средств могут требовать регулярной замены. Например, печь может требовать смены футеровки по истечении установленного количества часов использования, а внутреннее оснащение самолета, например, сиденья или бортовая кухня, может подлежать неоднократной замене в течение срока службы фюзеляжа. Объекты основных средств также могут приобретаться для целей периодической замены, осуществляемой с меньшей регулярностью, например, для замены внутренних перегородок в здании, или для того, чтобы произвести однократную замену. В соответствии с принципом признания, изложенному в пункте 7, организация включает в балансовую стоимость объекта основных средств затраты по частичной замене такого объекта в момент их возникновения, если удовлетворяются критерии признания. При этом балансовая стоимость заменяемых частей списывается в соответствии с положениями настоящего стандарта о прекращении признания (см. пункты 67–72).

Согласно пункту 4.50 Концепции расходы признаются в отчете о прибылях и убытках исходя из непосредственной связи между понесенными затратами и получением определенных статей доходов. Этот процесс, который обычно называется соотнесением доходов и расходов, подразумевает одновременное или совместное признание выручки и расходов, которые напрямую и взаимосвязано возникают в результате одних и тех же операций или прочих событий; например, различные компоненты расходов, составляющих себестоимость проданных товаров, признаются одновременно с доходами от продажи товаров. 

В целях соблюдения принципа соотнесения расходов и доходов, а также учитывая положения пункта 13 МСФО 16, соответственно возможно признание значительных затрат по периодической замене большого количества запасных частей (дорогостоящие детали, изготовление и замена которых требуют значительных затрат), проводимых с целью защиты от быстрого изнашивания, в составе основных средств.

В рассматриваемом случае, Компанией использованы затраты на проведение ремонтных работ по отдельным основным средствам (самосвалы, экскаваторы грейдера) в виде замены запасных частей и привлечены услуги сторонних организаций на ремонт одной единицы техники.

В ходе проверки представлен Договор выполнения работ (услуг) №ЕМ-10/2014 от 04.01.2014г., заключенный между Компанией и Компанией «Е» на диагностику, техническое обслуживание и ремонт самосвалов, грейдера, экскаваторов на сумму 486 337,9 тыс.тенге, в том числе стоимость запасных частей по основным узлам и агрегатам на сумму 282 635,2 тыс.тенге.

В акте проверки указано, что сумма по выполнению работ (услуг) по диагностике, ТО, ремонту самосвалов, грейдера, экскаваторов составила 486 337,9 тыс.тенге, в том числе запасных частей по основным агрегатам и узлам (карданный вал, АКПП в сборе, капитальный ремонт ДВС, ремонт АКПП, замена стартера и прочие). Данная стоимость работ и услуг, себестоимость запасов, признана расходами будущих периодов и подлежащей отнесению на вычеты в последующие налоговые периоды, которая составила 113 070,3 тыс.тенге, на расходы текущего периода (2016г.) 169 564,9 тыс.тенге.

При этом, стоимость запасных частей по основным узлам и агрегатам согласно оборотно-сальдовой ведомости по ремонту за 2016г. Товариществом отнесена на счет 1720 «расходы будущих периодов».

Следует указать, что согласно представленной к налоговой проверке ведомости амортизации ОС за 2015г. например, стоимость приобретения на начало 2016г. Автогрейдера «BG 240» составила 15 043,9 тыс.тенге, цена ремонта данного Автогрейдера составила 10 913,0 тыс.тенге, удельный вес расходов на ремонт составляет более 72,5 % от стоимости всего оборудования; цена приобретения Карьерного самосвала Terex TR 100 663 составила сумму 45 015,5 тыс.тенге, ремонт данного Карьерного самосвала обошелся в 31 328,1 тыс.тенге, удельный вес данных расходов на ремонт составляет более 69,6% от стоимости всего основного средства; цена приобретения Карьерного самосвала  «Terex TR 100 664» составила сумму 48 175,6 тыс.тенге, стоимость ремонта данного Карьерного самосвала 63 446,8 тыс.тенге, удельный вес данных расходов на ремонт составляет более 131,7 % от стоимости всего основного средства; цена приобретения Карьерного самосвала  «Terex TR 100 666» составила сумму 24 906,4 тыс.тенге, стоимость ремонта данного Карьерного самосвала  32 593,9 тыс.тенге, удельный вес данных расходов на ремонт составляет более 130,9 % от стоимости всего основного средства и так далее.

Соответственно, общая стоимость ремонта по всем ОС составляет сумму 452 110,3 тыс.тенге, остаточная стоимость данных ОС за 2016г. 1 007 114,6 тыс.тенге, удельный вес всех расходов на ремонт составляет 44,9 % от стоимости всех ОС.

В ходе рассмотрения жалобы, Компанией к возражению на предварительное решение представлены Договор на выполнение работ (услуг) №ЕМ-10/2013 от 04.01.2014г. между Компанией (Заказчик) и Компанией «Е» (Исполнитель), акты выполненных работ, счета-фактуры, графики ТО за 2016г.

Предметом данного Договора согласно пункту 1.1.1. является диагностика, техническое обслуживание и ремонт карьерных самосвалов производства компании Terex модели TR00, ТА400, грейдера производства компании НВМ модели BG240 TA-4 и экскаватора производства компании САSE модели САSE СХ700В, с использованием оригинальных запасных частей и расходных материалов, поставляемых Исполнителем по отдельно заключенному договору.

Необходимо отметить, что согласно Приказу Министра финансов Республики Казахстан от 20 декабря 2012 года №562 (далее — Приказ МФ РК №562) утверждены формы первичных учетных документов, где акт выполненных работ (оказанных услуг), акт приемки-передачи отремонтированных, реконструированных (модернизированных) активов являются первичными учетными документами.

Следует указать, что, например, в представленных счетах-фактурах №3, от 31.01.2016г., №6 от 29.02.2016г., актах выполненных работ от 31.01.2016г., от 29.02.2016г. в графах «наименование работ (услуг) в разрезе подвидов в соответствии с технической спецификацией заданием, графиком выполнения работ (услуг) указано-услуги по ТО и текущим ремонтам, строка «сведения об использовании запасов, полученных от заказчика (наименование, количество, стоимость) не заполнена, в строке «Сдал» проставлена одна подпись директора, в строке «Принял» подпись без расшифровки должности принявшего технику и работу,  акт приемки-передачи отремонтированных, реконструированных (модернизированных) активов не предоставлен.

Тогда как, согласно Приказу МФ РК №562 заполняется акт приемки-передачи по окончании ремонта, где актив должен пройти испытание и передан в использование, заполняются данные по изменению в характеристике актива, связанных с ремонтом, реконструкцией (модернизацией), заключение дает комиссия (председатель комиссии, члены комиссии с расшифровками должности, подписи), кроме того, указываются лица сдавшие и принявшие данный актив с расшифровками подписи и указанием должности.

Соответственно сведения, отраженные в акте выполненных работ и в счетах-фактурах не раскрывают характер выполненных работ (услуг) и стоимость материалов, использованных в ходе выполнения данных работ.

Кроме этого, например, в представленных графиках проведения ППР на оборудовании проекта «АМК» за январь 2016г. в наименовании работ указано капремонт ДВС, монтаж ДВС с продолжительностью ремонта на 240 часов (с 1.01 по 10.01), ремонт ДВС продолжительность ремонта 744 час (с 1.01 по 30.01), за март 2016г. указано –монтаж ДВС продолжительность 744 часов (с 22.03 по 27.03), за декабрь 2016г. демонтаж ДВС, капремонт ДВС продолжительность 744 часов (с 1.12 по 31.12) и так далее.

Исходя из изложенного, следует, что расходы, понесённые Компанией по вышеуказанным ремонтам, в соответствии с МСФО 16 подлежат признанию в качестве активов, которые являются фиксированными активами, относящимися на вычеты посредством исчисления амортизационных отчислений.

Таким образом, уменьшение вычетов по последующим расходам, отнесение их на вычеты через амортизацию фиксированных активов и уменьшение убытка по КПН, по результатам налоговой проверки, произведено обоснованно.

В соответствии со статьей 73 Административного процедурно — процессуального кодекса Республики Казахстан в адрес Компании 11.04.2022г. направлено предварительное решение, на которое участник административной процедуры предоставил письменное возражение. Доводы, изложенные в возражении Компании, рассмотрены при вынесении решения. 

Апелляционной комиссией принято решение обжалуемое уведомление оставить без изменения, а жалобу без удовлетворения.

Государственный язык

Даудың түрі: салықтық даулар

Салық төлеушінің санаты: заңды тұлға

Салық түрі: шығынды азайту

Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі (бұдан әрі – уәкілетті орган) залалды азайту туралы аумақтық мемлекеттік кірістер департаментінің (бұдан әрі – салық органы) тексеру нәтижелері туралы хабарламаға «G» Компаниясының апелляциялық шағымын алды.

Іс материалдарынан көрініп тұрғандай, салық органы 01.01.2016 ж.бастап 2016ж. 31.12. дейін салықтар мен бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есептеудің дұрыстығы және уақтылы төлеу мәселесі бойынша «G» кешенді салықтық тексеру жүргізді, оның нәтижелері бойынша 2022ж. 02.02. залалды 684 871,9 мың теңге сомасында азайту туралы хабарлама шығарылды.

Компания салық органының тұжырымдарымен келіспей, апелляциялық шағыммен жүгінді, онда салық органы шешімінің күшін жоюды сұрайды.

1.      2016 жылы негізгі құралдарды ұсыну бойынша тегін көрсетілген қызметтерге қатысты

«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Қазақстан Республикасының» 2008ж. 10.12. Кодексінің (2008ж. 10.12. Салық кодексі) 85-бабының 1-тармағына сәйкес  «К» Компаниясынан алынған жабдық 2016ж. жиынтық жылдық табысқа жатқызылмаған. «К» Компаниясымен өзара есеп айырысу бойынша өтеусіз алынған мүлік.

Компанияның дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган келесі қорытындыға келді.

Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің (бұдан әрі-ҚР АК) 382-бабының 1, 2-тармақтарына сәйкес, тиісті шарттың мазмұны заңнамада белгіленген жағдайларды қоспағанда, шарттың талаптары тараптардың қалауы бойынша айқындалады.

Шарттың талабы заңнамаға сәйкес қолданылатын нормада көзделген жағдайларда, егер тараптардың келісімінде өзгеше (диспозитивті норма) белгіленбесе, Тараптар өз келісімімен оны қолдануды алып тастай алады не онда көзделгеннен өзгеше шартты белгілей алады. Мұндай келісім болмаған кезде Шарттың талабы диспозитивті нормамен айқындалады.

Егер Шарттың талабын Тараптар немесе диспозитивті норма айқындамаса, тиісті талаптар тараптардың қатынастарына қолданылатын іскерлік айналымның дағдыларымен айқындалады.

ҚР АК-нің 616-бабының 1-тармағына сәйкес мердігерлік шарты бойынша бір тарап (мердігер) екінші Тараптың (тапсырысшының) тапсырмасы бойынша белгілі бір жұмысты орындауға және белгіленген мерзімде оның нәтижесін тапсырысшыға тапсыруға міндеттенеді, ал тапсырысшы жұмыс нәтижесін қабылдап алуға және оған ақы төлеуге (жұмыстың бағасын төлеуге) міндеттенеді. Егер заң актілерінде немесе шартта өзгеше көзделмесе, жұмыс мердігердің тәуекелі үшін орындалады.

Қаралып отырған жағдайда, компания (мердігер) арасында жасалған 2016ж. 24.02. кен орнындағы үйіндіге тасымалдауды ескере отырып, аршу қазу жөніндегі жұмыстарды орындауға шағымға ұсынылған №КТ-39-3/16, 2016ж. 24.02. кен орнындағы аршу қазу және тасымалдау жөніндегі жұмыстарды орындауға арналған №КТ-39-4/16 шарттардың ішінен және «К» Компаниясы (Тапсырыс беруші), мұнда шарттардың нысанасы болып табылады, онда тапсырыс беруші тапсырады, ал мердігер өзіне +150-ден +250-ге дейінгі деңгейлердегі үйіндіге тасымалдауды ескере отырып, аршыманы әзірлеу жөніндегі жұмыстарды жүргізуге міндеттеме қабылдайды, жалпы көлемі 3 336 670 текше метр карьерлік тау-кен көлік техникасы құралдарымен.

Осы шарттардың 3-тармағында олардың 1-10-баптардан және №1-9 қосымшалардан тұратыны айтылған. 2016ж. 24.02. №КТ-39-3/16 шартының №1 қосымшасымен (бұдан әрі-№1 қосымша) «тапсырыс беруші жұмыстарды (қызметтерді) орындау үшін ұсынатын тау-кен көлік жабдығы паркінің тізбесі» ұсынылған. Осы №1 қосымшамен тау — кен көлігі жабдықтары (Komatsu PC 4000 FS экскаваторлары-1 бірлік, KOMATSU HD730 Карьер самосвалы-4 бірлік) берілді.

Сонымен қатар, 5.1. осы Шарттың талаптары Тапсырыс берушінің №1 қосымшада көрсетілген және Тапсырыс беруші Мердігерге бекітіп берген тау-кен көлігі жабдығының модельдері мен санына ғана қолданылады деп ескертілді.

Осы Шарттың 6-тарауында жұмыстардың (көрсетілетін қызметтердің) құны тау-кен көлігі жабдығы паркінде орындалған, мердігер тасымалдаған аршу тұқымдарының текше метрінің санына аршу тұқымдарының бір текше метрін тасымалдау жөніндегі жұмыстар құнының ставкасын және қосымшада көрсетілген тау-кен көлігі жабдығы паркінде орындалған аршу тұқымдарының бір текше метрін аршуды әзірлеу құнының ставкасын жасау сомасымен айқындалатыны көзделген1 шарт.

Бұл ретте жабдықты Компанияның атына беру 2021ж.30.11. №6 қарсы тексеру актісімен расталады, онда сондай-ақ салық есептілігінде және бухгалтерлік есеп тіркелімдерінде өзара есеп айырысулар, берілген жабдық тізбесі бойынша 2 топ бойынша тіркелген активтердің құны және 2016ж. 01.01. бастап 2020ж. 31.12. дейінгі кезең үшін салық кезеңдері бойынша есептелген амортизация көрсетіледі.

Осы қарсы тексеру актісінен келіп шығатыны, ұсынылған құжаттарда (2413 «машиналар мен жабдықтар», 2414 «көлік құралдары» шоттарының карточкалары, 2016 жылғы кезеңдегі амортизация ведомосы), 2016 жылға берілген жабдықтар (станоктар мен арнайы техника) тізбесі бойынша берілген жабдық «К» Компаниясының теңгерімінде, амортизациялық аударымдарда көрсетіледі. Осы жабдықтар мен көлікке (гидравликалық экскаватор, карьерлік самосвалдар, бұрғылау станоктары, базалық станоктар, бұрғылау қондырғысы) аударымдар 557 698,2 мың теңге сомасында есептелді.

Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, ҚР АК-нің 382-бабында белгіленгендей, Тапсырыс беруші ұсынған жабдықта (екі тараптың келісімімен) жүргізілетін жұмыстар мен қызметтер Шарт талаптарымен айқындалған.

Тапсырыс беруші берген жабдық бухгалтерлік және салықтық есептерде көрсетілген, кіріс алуға бағытталған қызметте пайдаланылған.

Бұдан басқа, мердігер мен Тапсырыс беруші ҚР АК-нің 616-бабының жоғарыда көрсетілген нормаларын сақтағанын көрсету керек, онда Мердігер Тапсырыс берушінің тапсырмасы бойынша шарт бойынша белгілі бір жұмысты орындауға және оны белгіленген мерзімде тапсыруға міндеттенеді.

Осылайша, алынған мүліктің құнын 2016 жылғы жиынтық жылдық кіріске өтеусіз алынған ретінде жатқызу және салықтық тексеру нәтижелері бойынша КТС залалын тиісінше азайту негізсіз болып табылады.

2.Кейінгі шығыстардың сомаларын шегерімдерден алып тастауға және оларды активтердің баланстық құнын ұлғайтуға жатқызуға қатысты

127 173,7 мың теңге сомасындағы ағымдағы шығыстарға күрделі жөндеу бойынша шығындар жатқызылғаны, тіркелген активтердің жүргізілген жөндеу жұмыстары активтердің баланстық құнын ұлғайтуға жатқызылуға жататын кейінгі шығыстар деп танылғаны шағымдалатын салық сомасын және өсімпұлдың тиісті сомасын есептеу үшін негіз болып табылды. Салық кодексінің 120-бабының 2-тармағына сәйкес шегерімге жатқызылған 42 391,2 мың теңге мөлшерінде 25% мөлшерлемесі бойынша амортизация есептелді.

Шағымда бүкіл өндірістік процесс барысында Компания ТҚК (техникалық қызмет көрсету) және ЖАЖ (жоспарлы-алдын ала жөндеу) кестелерін, тораптарды жөндеу кестелерін, Көлік құралдарын пайдалану жөніндегі нұсқаманы және дайындаушы зауыттардан ТҚК жөніндегі нұсқаманы, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің бұйрығымен бекітілген Автокөлік құралдарын техникалық пайдалану қағидаларын басшылыққа алатыны көрсетілген Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 30 сәуірдегі №547 қаулысымен бекітілген күрделі және ағымдағы жөндеу ұғымдары нақты айқындалған.

Компанияның пікірінше, аталған қосалқы бөлшектерді (подшипниктер, сорғылар, сақиналар және т.б.) ауыстыру күрделі жөндеу болып табылмайды және сәйкесінше капиталдандырылмайды, өйткені олар жабдықтың пайдалы қызмет мерзімін арттырмайды, тек оны жұмыс жағдайына жеткізеді. Егер осы салымдар ОЖ қызмет ету мерзімін ұлғайтуға мүмкіндік берсе және/немесе экономикалық пайданы ұлғайтуға мүмкіндік беретін жаңғырту жүргізілсе, негізгі құралдарға (ОЖ) арналған шығындар капиталдандырылады.

Шағымда Жабдықты жөндеуге 127 173,7 мың теңге мөлшеріндегі шығындар (салық қызметінің мамандары салықтық тексеру актісінде күрделі жөндеуге арналған шығындар ретінде көрсетілген), бірақ объектінің техникалық жай-күйін сақтау және қолдау мақсатында жүргізілетін бастапқы құн ұлғайтылмайды, олар туындаған кездегі ағымдағы шығыстар ретінде танылады, объектінің техникалық жай-күйін сақтау және ұстап тұру үшін жұмсалған шығыстарға жатқызылады. олар жүргізілген есепті кезеңнің көлемі.

Сондай-ақ, шағымда құжаттық салықтық тексерудің №192 актісінде көрсетілген «Е» компаниясымен 2014ж. 04.01. №ЕМ-10/2014 шарттың мәні жұмыстарды (қызметтерді) орындау болып табылады және орындаушы пайдаланған қосалқы бөлшектердің құны қызмет көрсетудің өзіндік құнына енгізілген және оның құны болып табылады. құрамдас бөлігі. Орындалған жұмыстардың актілерінде, сондай-ақ шот-фактураларда Орындаушы қосалқы бөлшектерді сату емес, шартта айқындалған жұмыс түрлерінің орындалуын көрсетілетін қызметтер жұмыстарының атауында жазады. Қызмет бухгалтерлік есепте активтің түсуі ретінде көрсетілмейді және одан әрі жабдықтың қымбаттауына ауыстырылады.

Компанияның дәлелдерін тексеріп, салық органы ұсынған материалдарды зерттеп, уәкілетті орган келесі қорытындыға келді.

Салық кодексінің 122-бабының 1, 2-тармақтарына сәйкес жер қойнауын пайдаланушылардың тарату қорының қаражаты есебінен жүргізілген шығыстарын қоспағанда, осы баптың 2-тармағында көрсетілген активтерді пайдалану, жөндеу, реконструкциялау, жаңғырту, ұстау және жою кезінде шеккен, оның ішінде салық төлеушінің резервтік қорлары есебінен жүргізілетін нақты шығыстар келесі шығыстар деп танылады, шегерімдер осы Кодекстің 107-бабына сәйкес шегерімге жатады.

Егер осы бапта өзгеше көзделмесе, бухгалтерлік есепте осы Кодекстің 116-бабы 2-тармағының 12) тармақшасында, осы баптың 2-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген активтердің баланстық құнын ұлғайтуға жатқызылуға жататын келесі шығыстардың, сондай-ақ осы Кодекстің 125-бабының 5-тармағында көрсетілген кейінгі шығыстардың сомасы:

1) активтің тиісті түріне сәйкес Топтың (кіші топтың) құндық балансын ұлғайтады;;

2) активтің тиісті түрі болмаған кезде топтың (кіші топтың) құндық балансы ағымдағы салық кезеңінің соңында активтің тиісті түріне топтың (кіші топтың) құндық балансын қалыптастырады.

Осы Кодекстің 118-бабының 12-тармағында көзделген жағдайды қоспағанда, осы тармақта көзделген кейінгі шығыстар бухгалтерлік есептегі активтердің баланстық құнын ұлғайтуға жатқызылған салық кезеңінде салық салу мақсатында танылады.

Осылайша, Салық кодексінің нормаларына сәйкес бухгалтерлік есепте бухгалтерлік заңнаманың талаптарына сәйкес есепке алынған активтер тіркелген активтер деп танылады. Бұл ретте тіркелген активтердің құны амортизациялық аударымдарды есептеу арқылы шегерімге жатқызылады.

Негізгі құралдардың 16 ХҚЕС 7-тармағына сәйкес объектінің өзіндік құны актив ретінде танылуға жатады, егер:

(a) кәсіпорынның осы объектімен байланысты болашақ экономикалық пайда алу ықтималдығы бар;

(b) осы объектінің өзіндік құны сенімді өлшенуі мүмкін.

ҚЕХС жөніндегі кеңес шығарған қаржылық есептіліктің тұжырымдамалық негіздерінің (бұдан әрі – тұжырымдама) 4.8-тармағына сәйкес активте жасалған болашақ экономикалық пайда ұйымға ақша қаражаты мен оның баламаларының түсімдерін тікелей немесе жанама ұлғайту әлеуетін білдіреді. Мұндай әлеует өндірістік болуы мүмкін және ұйымның операциялық қызметінің бөлігі болуы мүмкін. Сондай-ақ, ол ақша қаражаттарына немесе олардың баламаларына айырбастау немесе ақша қаражатының шығуын азайту мүмкіндігі түрінде болуы мүмкін, мысалы, балама өндіріс процесі өндіріс шығындарын төмендеткен кезде.

ҚЕХС 16-ның 9-тармағы тану мақсаттары үшін өлшем бірлігін, яғни негізгі құралдардың объектісін дәл не құрайтынын айқындамайды. Осылайша, тану критерийлерін ұйым орналасқан нақты жағдайға қатысты қолданған кезде шешім қажет.

7-тармақта баяндалған тану қағидатына сәйкес 16 ҚЕХС 12-тармағына сәйкес ұйым объектінің баланстық құнына объектіге күнделікті техникалық қызмет көрсетуге арналған шығындарды қоспайды. Бұл шығындар пайда немесе шығын құрамында олардың туындауына қарай танылады. Күнделікті техникалық қызмет көрсету шығындары негізінен еңбекақы төлеу және шығын материалдарын сатып алу шығындарынан тұрады, сонымен қатар ұсақ компоненттердің құнын да қамтуы мүмкін. Бұл шығындардың мақсаты көбінесе негізгі құралдарды «жөндеу және техникалық қызмет көрсету» ретінде сипатталады.

ҚЕХС 16 13-тармағына сәйкес негізгі құралдардың кейбір объектілерінің элементтері тұрақты ауыстыруды талап етуі мүмкін. Мысалы, пеш белгіленген пайдалану сағатынан кейін төсенішті ауыстыруды қажет етуі мүмкін, ал ұшақтың ішкі жабдықтары, мысалы, орындықтар немесе борттық ас үй фюзеляждың қызмет ету мерзімі ішінде бірнеше рет ауыстырылуы мүмкін. Негізгі құралдардың объектілері, сондай-ақ жүйелілігі аз жүзеге асырылатын мерзімді ауыстыру мақсаттары үшін, мысалы, ғимараттағы ішкі аралықтарды ауыстыру үшін немесе бір реттік ауыстыру жүргізу үшін сатып алынуы мүмкін. 7-тармақта баяндалған тану қағидатына сәйкес, егер тану критерийлері қанағаттандырылса, ұйым негізгі құралдар объектісінің баланстық құнына олар туындаған кезде осындай объектіні ішінара ауыстыру жөніндегі шығындарды қосады. Бұл ретте ауыстырылатын бөліктердің баланстық құны тануды тоқтату туралы осы стандарттың ережелеріне сәйкес есептен шығарылады (67-72-тармақтарды қараңыз).

Тұжырымдаманың 4.50-тармағына сәйкес шығыстар келтірілген шығындар мен кірістердің белгілі бір баптарын алу арасындағы тікелей байланысты негізге ала отырып, пайда мен шығындар туралы есепте танылады. Әдетте кірістер мен шығыстардың арақатынасы деп аталатын бұл процесс сол операциялар немесе басқа оқиғалар нәтижесінде тікелей және өзара байланысты болатын кірістер мен шығыстарды бір уақытта немесе бірлесіп тануды білдіреді; мысалы, сатылған тауарлардың өзіндік құнын құрайтын шығыстардың әртүрлі компоненттері тауарларды сатудан түскен кірістермен бір уақытта танылады.

Шығыстар мен кірістердің арақатынасы қағидатын сақтау мақсатында, сондай-ақ ҚЕХС 16 13-тармағының ережелерін ескере отырып, тиісінше негізгі құралдардың құрамында тез тозудан қорғау мақсатында жүргізілетін қосалқы бөлшектердің үлкен санын (жасалуы және ауыстырылуы елеулі шығындарды талап ететін қымбат бөлшектер) мерзімді ауыстыру бойынша елеулі шығындарды тануға болады.

Қаралып отырған жағдайда, компания қосалқы бөлшектерді ауыстыру түрінде жекелеген негізгі құралдар (самосвалдар, грейдер экскаваторлары) бойынша жөндеу жұмыстарын жүргізуге арналған шығындарды пайдаланды және бір бірлік техниканы жөндеуге басқа ұйымдардың қызметтерін тартты.

Тексеру барысында компания мен «Е» компаниясы арасында 486 337,9 мың теңге сомасына самосвалдарды, грейдерді, экскаваторларды диагностикалауға, техникалық қызмет көрсетуге және жөндеуге жасалған 2014ж. 04.01. №ЕМ-10/2014 жұмыстарды (қызметтерді) орындау шарты, оның ішінде 282 635,2 сомасына Негізгі тораптар мен агрегаттар бойынша қосалқы бөлшектердің құны ұсынылды мың теңге.

Тексеру актісінде самосвалдарды, грейдерді, экскаваторларды диагностикалау, ТҚК жөндеу бойынша жұмыстарды (қызметтерді) орындау сомасы 486 337,9 мың теңгені, оның ішінде негізгі агрегаттар мен тораптар бойынша қосалқы бөлшектерді (кардандық білік, жинақтағы АКПП, ДВС күрделі жөндеу, АКПП жөндеу, стартерді ауыстыру және басқалар)құрағаны көрсетілген. Жұмыстар мен қызметтердің осы құны, қорлардың өзіндік құны болашақ кезеңдердің шығыстары деп танылды және келесі салық кезеңдерінде шегерімге жатқызылуы тиіс, ол 113 070,3 мың теңгені, ағымдағы кезеңнің шығыстарына (2016 ж.) 169 564,9 мың теңгені құрады.

Бұл ретте, Негізгі тораптар мен агрегаттар бойынша қосалқы бөлшектердің құны 2016 жылғы жөндеу жөніндегі айналым-сальдо ведомосына сәйкес Серіктестік 1720 «болашақ кезеңдер шығыстары» шотына жатқызылған.

Салықтық тексеруге ұсынылған 2015 жылға арналған ОС амортизациясының тізімдемесіне сәйкес, мысалы, 2016 жылдың басында «BG 240» Автогрейдерін сатып алу құны 15 043,9 мың теңгені құрады, осы автогрейдерді жөндеу бағасы 10 913,0 мың теңгені құрады, жөндеуге арналған шығыстардың үлес салмағы барлық жабдық құнының 72,5% — дан астамын құрайды; Terex TR 100 663 карьерлік самосвалын сатып алу бағасы 45 015,5 мың теңге соманы құрады, осы Карьерлік самосвалын жөндеу 31 328,1 мың теңгені құрады, жөндеуге жұмсалатын осы шығыстардың үлес салмағы барлық негізгі құрал құнының 69,6% — ынан астамын құрайды; «Terex TR 100 664» Карьерлік самосвалын сатып алу бағасы 48 175,6 мың теңге соманы құрады, «Terex TR 100 664» карьерлік самосвалын осы Карьер самосвалын жөндеу 63 446,8 мың теңге, жөндеуге жұмсалған осы шығыстардың үлес салмағы барлық негізгі құрал құнының 131,7% — дан астамын құрайды; «Terex TR 100 666» карьерлік самосвалын сатып алу бағасы 24 906,4 мың теңгені, осы Карьерлік самосвалын жөндеу құны 32 593,9 мың теңгені құрады, жөндеуге жұмсалатын осы шығыстардың үлес салмағы барлық негізгі құрал құнының 130,9% — дан астамын құрайды және т.б.

Тиісінше, барлық НҚ бойынша жөндеудің жалпы құны 452 110,3 мың теңге соманы құрайды, 2016 жылғы осы НҚ қалдық құны 1 007 114,6 мың теңге, жөндеуге жұмсалатын барлық шығыстардың үлес салмағы барлық НҚ құнының 44,9% — ын құрайды.

Шағымды қарау барысында компания алдын ала шешімге қарсылыққа компания (Тапсырыс беруші) мен «ЕМ» компаниясы (орындаушы) арасындағы 2014ж. 04.01. №ЕМ-10/2013 жұмыстарды (қызметтерді) орындауға арналған шартты, 2016ж. орындалған жұмыстардың актілерін, шот-фактураларды, ТҚК кестелерін ұсынды.

1.1.1-тармаққа сәйкес осы Шарттың мәні. Terex компаниясының TR00, ТА400 моделіндегі карьерлік самосвалдарын, Bg240 TA-4 моделіндегі НВМ компаниясының грейдерін және орындаушы жеке жасалған шарт бойынша жеткізетін түпнұсқалық қосалқы бөлшектер мен шығыс материалдарын пайдалана отырып, САЅЕ моделіндегі саѕе Ш700В компаниясының экскаваторын диагностикалау, техникалық қызмет көрсету және жөндеу болып табылады.

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2012 жылғы 20 желтоқсандағы №562 бұйрығына (бұдан әрі — ҚР ҚМ №562 бұйрығы) сәйкес бастапқы есепке алу құжаттарының нысандары бекітілгенін атап өту қажет, онда орындалған жұмыстардың (көрсетілген қызметтердің) актісі, жөнделген, реконструкцияланған (жаңғыртылған) активтерді қабылдап алу-беру актісі бастапқы есепке алу құжаттары болып табылады.

Мысалы, ұсынылған шот-фактураларда №3, 2016ж. 31.01., №6 2016ж. 29.02., орындалған жұмыстардың актілерінде 2016ж. 31.01., 2016ж. 29.02. техникалық ерекшелікке, жұмыстарды (қызметтерді) орындау кестесіне сәйкес кіші түрлер бөлінісінде жұмыстардың (қызметтердің) атауы бағанында-ТҚК және ағымдағы жөндеу бойынша қызметтер көрсетілген, «тапсырыс берушіден алынған қорларды пайдалану туралы мәліметтер (атауы, саны, құны) толтырылмаған, «тапсырған» жолында бір жол қойылған директордың қолы «қабылдады» деген жолда техника мен жұмысты қабылдаған адамның лауазымы толық жазылмаған қолы, жөнделген, қайта жаңартылған (жаңғыртылған) активтерді қабылдап алу-беру актісі берілмеген.

ҚР ҚМ № 562 бұйрығына сәйкес жөндеу аяқталғаннан кейін қабылдап алу-беру актісі толтырылады, онда актив сынақтан өтуі және пайдалануға берілуі тиіс, жөндеуге, реконструкциялауға (жаңғыртуға) байланысты активтің сипаттамасындағы өзгерістер бойынша деректер толтырылады, қорытындыны комиссия береді (комиссия төрағасы, лауазымы толық жазылған комиссия мүшелері, қолдары) бұдан басқа, осы активті тапсырған және қабылдаған тұлғалар Қолтаңбаның толық жазылуы және лауазымы көрсетіле отырып көрсетіледі.

Тиісінше орындалған жұмыстар актісінде және шот-фактураларда көрсетілген мәліметтер орындалған жұмыстардың (көрсетілетін қызметтердің) сипатын және осы жұмыстарды орындау барысында пайдаланылған материалдардың құнын ашпайды.

Бұдан басқа, мысалы, 2016 жылғы қаңтардағы «АМК» жобасының жабдығында ЖЖЖ жүргізудің ұсынылған кестелерінде жұмыстар атауында ІЖҚ күрделі жөндеу, 240 сағатқа (1.01-ден 10.01-ге дейін) жөндеу ұзақтығымен ІЖҚ монтаждау, ІЖҚ жөндеу ұзақтығы 744 сағат (1.01-ден 30.01-ге дейін), 2016 жылғы наурызда ІЖҚ жөндеу ұзақтығы көрсетілген — ДВС монтаждау ұзақтығы 744 сағат (22.03-тен 27.03-ке дейін), 2016 жылғы желтоқсанда ДВС демонтаждау, ДВС күрделі жөндеу ұзақтығы 744 сағат (1.12-ден 31.12-ге дейін) және т. б.

Баяндалғанды негізге ала отырып, жоғарыда көрсетілген жөндеу бойынша компания шеккен шығыстар ХҚЕС 16 сәйкес амортизациялық аударымдарды есептеу арқылы шегерімге жататын тіркелген активтер болып табылатын активтер ретінде танылуға жатады.

Осылайша, кейінгі шығыстар бойынша шегерімдерді азайту, оларды тіркелген активтердің амортизациясы арқылы шегерімдерге жатқызу және КТС бойынша залалды азайту салықтық тексеру нәтижелері бойынша негізді түрде жүргізілді.

Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік — процестік кодексінің 73-бабына сәйкес Компанияның атына 2022ж. 11.04. алдын ала шешім жіберіліп, оған әкімшілік рәсімге қатысушы жазбаша қарсылық білдірді. Компанияның қарсылығында айтылған дәлелдер шешім қабылдау кезінде қарастырылады.

Апелляциялық комиссия шағымданған хабарламаны өзгеріссіз, ал шағымды қанағаттандырусыз қалдыру туралы шешім қабылдады.

Автор: Madina Kuatbekova